- Tham gia
- 25/11/2012
- Bài viết
- 351
(kenhsinhvien.vn) Giấc mơ báo bệnh, hay quan niệm rằng giấc mơ có thể báo hiệu ta về một vấn đề sức khỏe trước khi được chẩn đoán lâm sàng, không phải là một lý thuyết được chấp nhận rộng rãi. Một công trình nghiên cứu đang thực hiện đã khám phá ra mối liên kết giữa các kiểu giấc mơ và các điều kiện sức khỏe nhất định.
Có những lúc bạn hoặc người quen nào đó mơ thấy răng mình đang rụng. Tuy không phải là một ác mộng đáng sợ, nhưng chắc hẳn nó không dễ chịu gì. Phải chăng lúc nhỏ bạn hay sợ “cô tiên răng” sẽ đến và bộ não bạn đang xử lý những ý nghĩ khó chịu ấy? Hay là do bạn đang cần đi khám răng?
Giấc mơ có thể báo trước bệnh ung thư? Ảnh: Stasonych - Shutterstock
Sự liên hệ giữa giấc mơ và sức khỏe được nghiên cứu nhằm tìm ra cái nhìn trực quan về sức khỏe tinh thần, bệnh tật, não bộ và giấc ngủ. Chẳng hạn, các nghiên cứu cho thấy:
- Người bị rối loạn giấc ngủ và khua tay múa chân (như đấm đá và la hét) khi gặp ác mộng có nguy cơ cao mắc bệnh Parkinson và các chứng rối loạn thoái hóa thần kinh liên quan.
- Người có giấc mơ sống động cho thấy chất lượng giấc ngủ tốt hơn và các thói quen ăn uống lành mạnh hơn.
- Nhớ ít giấc mơ hơn so với cả đêm có thể là dấu hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ.
- Gặp ác mộng thường xuyên có thể là dự báo của hội chứng ngược đãi bản thân.
- Ác mộng cũng có thể liên hệ với bệnh tim mạch, làm giảm lượng oxi đến não và làm gián đoạn giấc ngủ.
- Phụ nữ mang thai và sau sinh thường trải qua các giấc mơ rất sống động, có thể là do gián đoạn giấc ngủ và thiếu ngủ, mức độ hoocmon thay đổi và các xúc cảm xoay quanh trải nghiệm làm mẹ.
Tuy nhiên, rất ít trong số các nghiên cứu này giúp ích nếu bạn muốn biết liệu giấc mơ về chiếc răng rụng của mình có đồng nghĩa với một chuyến đi khám răng hay không. Khi nói đến việc phải chăng bạn nên coi giấc mơ là manh mối về sức khỏe của mình hay không, quy tắc kinh nghiệm có vẻ như là: Có lẽ là thỉnh thoảng, nếu bạn để ý và có kiến thức thông thường tốt.
“Nói chung là nếu bạn đang có những giấc mơ tệ hại và những cơn ác mộng, cũng như nếu chúng khiến bạn muộn phiền, thì bạn phải nên làm gì đó,” Tore Nielsen – chủ tịch phòng thí nghiệm Giấc mơ và Ác mộng Đại học Montreal, Quebec – cho biết. Ông gọi những giấc mộng là “que dò” vào tiềm thức. “Chúng có thể cho bạn biết cần chú ý điều gì.”
Chẩn đoán giấc mơ
Khái niệm giấc mơ và nội dung của nó có thể báo hiệu các vấn đề sức khỏe cụ thể không được chấp nhận rộng rãi. Xem giấc mơ như công cụ hữu ích theo cách trên “đang gây tranh cãi trong các ngành y tế rộng hơn,” Deirde Leigh Barrett – nhà nghiên cứu giấc mơ tại Trường Y khoa Harvard, cựu chủ nhiệm Hiệp hội Quốc tế Nghiên cứu Giấc mơ, và là người sáng lập Ủy ban Giấc ngủ - phát biểu.
Nhưng bà và những người khác đã chỉ ra các quan sát thú vị có thể đề xuất rằng còn nhiều điều cần khám phá về giấc mơ báo bệnh, hay giấc mơ dự đoán một tình trạng bệnh trước khi bệnh được phát hiện.
Sách của Barrett mô tả hai ví dụ người có giấc mơ cảnh báo họ những điểm trên cơ thể bị ung thư. Trong một trường hợp, người nằm mơ không có ký ức trước đó về việc biết vị trí. Anh đã mơ về một con báo cắn mình ở lưng, tỉnh dậy và nhận thấy một dấu tích ở đó, rồi đi khám. Trường hợp còn lại, người nằm mơ biết vị trí nhưng đoan chắc là không có gì. Cô sau đó đã có một loạt các giấc mơ về nó, một trong số chúng có những chỉ dẫn rất rõ kêu đi kiểm tra. Vì vậy cô đã kiểm tra vị trí ấy. Kết quả đó là một khối u ác tính giai đoạn sớm.
Những giai thoại như thế này lại không nhiều, và một số chuyện đã kể quá lên. Người ta đưa ra khả năng giấc mơ có thể gợi nhắc ta phải xem xét điều ta bỏ lỡ hoặc thậm chí có thể cảnh báo ta trước khi vấn đề được phát hiện.
Barrett nhìn nhận: “Tôi nghĩ giấc mơ có thể kết nối mọi thứ trong cơ thể hay tâm trí chúng ta, theo nghĩa trộng nhất, gồm cả những thứ chúng ta còn chưa biết được.” Điều đó có thể bao gồm một tín hiệu bạn không để ý lúc còn thức. Hoặc có thể là giấc mơ đang nhận ra những phản ứng tinh tế của cơ thể khi có gì đó không ổn. Nghiên cứu của cô tiết lộ một tỷ lệ nằm mơ lớn hơn về các bệnh chậm phát như ung thư, có thể hiện hữu trong cơ thể rất lâu trước khi được phát hiện. “Tôi nghĩ những giấc mơ đó đôi lúc cho người ta biết về một căn bệnh họ chưa biết, và (trước) bất kỳ triệu chứng lâm sàng rõ rệt nào.”
Catlyle Smith, giáo sư tâm lý học danh dự của Đại học Trent tại Peterborough, Ontario, được biết đến bởi nghiên cứu đột phá về vai trò của giấc mơ đối với trí nhớ và học tập. Ông đã nghỉ hưu, nhưng vẫn tiếp tục tìm hiểu các khả năng của giấc mơ. Quyển sách “Báo mộng” của ông khám phá khả năng sử dụng giấc mơ như công cụ nhằm định hướng các quyết định, bao gồm các quyết định về sức khỏe.
Manh mối sống động
Giấc mơ báo bệnh Smith quan sát có khuynh hướng rất sống động, thường là rất cụ thể và thống nhất – người nằm mơ sẽ trải nghiệm nhiều phân đợt các chi tiết thêm vào qua thời gian. “Mấy giấc mơ loại này về cùng một chủ đề có thể được gộp chunng lại để có được thông tin đầy đủ,” ông nói, bổ sung thêm rằng cảm xúc tiêu cực trong giấc mơ có khuynh hướng mãnh liệt hơn với tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
“Bạn có thể mường tượng một loại lý thuyết thần kinh nào đó, trong đó một phần cơ thể hoạt động không bình thường và bằng cách nào đó có một thông điệp gửi đến bộ não đang mơ của bạn” như một lời cảnh báo trước, Smith nói. Nhưng cho đến nay chưa có giả thuyết nào được chứng minh để giải thích điều đó. “Không hề có thứ gì trong hệ thống sinh lý học truyền thống và sinh lý học thần kinh.”
Smith tiếp tục theo đuổi nghiên cứu của mình trong khi dõi theo các nghiên cứu toàn cầu có thể đưa ra manh mối về câu đố giấc mơ báo bệnh. Ông không vọng tưởng giấc mơ báo bệnh sẽ sớm trở thành một hiện tượng được chấp nhận, nhưng ông sẽ không mất ngủ vỉ nó. “Ngay cả với quan niệm giấc ngủ quan trọng hay có liên hệ gì đó với trí nhớ, thì cũng là những thứ người xưa đã thải ra.”
Nielsen, Barrett và Smith khuyến khích mọi người hãy chú ý đến giấc mơ của mình, đặc biệt là những giấc mơ hay tái diễn hoặc sống động hơn các giấc mơ khác. Chúng có thể quan trọng về mặt tượng trưng, chẳng hạn như cho thấy tình huống căng thẳng bạn cần coi sóc. Hay có thể là điều gì đó khác. “Ít nhất tôi sẽ mua vui với ý nghĩ rằng thể trạng đang diễn ra gì đó,” Barrett nói.
Có những lúc bạn hoặc người quen nào đó mơ thấy răng mình đang rụng. Tuy không phải là một ác mộng đáng sợ, nhưng chắc hẳn nó không dễ chịu gì. Phải chăng lúc nhỏ bạn hay sợ “cô tiên răng” sẽ đến và bộ não bạn đang xử lý những ý nghĩ khó chịu ấy? Hay là do bạn đang cần đi khám răng?
Giấc mơ có thể báo trước bệnh ung thư? Ảnh: Stasonych - Shutterstock
Sự liên hệ giữa giấc mơ và sức khỏe được nghiên cứu nhằm tìm ra cái nhìn trực quan về sức khỏe tinh thần, bệnh tật, não bộ và giấc ngủ. Chẳng hạn, các nghiên cứu cho thấy:
- Người bị rối loạn giấc ngủ và khua tay múa chân (như đấm đá và la hét) khi gặp ác mộng có nguy cơ cao mắc bệnh Parkinson và các chứng rối loạn thoái hóa thần kinh liên quan.
- Người có giấc mơ sống động cho thấy chất lượng giấc ngủ tốt hơn và các thói quen ăn uống lành mạnh hơn.
- Nhớ ít giấc mơ hơn so với cả đêm có thể là dấu hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ.
- Gặp ác mộng thường xuyên có thể là dự báo của hội chứng ngược đãi bản thân.
- Ác mộng cũng có thể liên hệ với bệnh tim mạch, làm giảm lượng oxi đến não và làm gián đoạn giấc ngủ.
- Phụ nữ mang thai và sau sinh thường trải qua các giấc mơ rất sống động, có thể là do gián đoạn giấc ngủ và thiếu ngủ, mức độ hoocmon thay đổi và các xúc cảm xoay quanh trải nghiệm làm mẹ.
Tuy nhiên, rất ít trong số các nghiên cứu này giúp ích nếu bạn muốn biết liệu giấc mơ về chiếc răng rụng của mình có đồng nghĩa với một chuyến đi khám răng hay không. Khi nói đến việc phải chăng bạn nên coi giấc mơ là manh mối về sức khỏe của mình hay không, quy tắc kinh nghiệm có vẻ như là: Có lẽ là thỉnh thoảng, nếu bạn để ý và có kiến thức thông thường tốt.
“Nói chung là nếu bạn đang có những giấc mơ tệ hại và những cơn ác mộng, cũng như nếu chúng khiến bạn muộn phiền, thì bạn phải nên làm gì đó,” Tore Nielsen – chủ tịch phòng thí nghiệm Giấc mơ và Ác mộng Đại học Montreal, Quebec – cho biết. Ông gọi những giấc mộng là “que dò” vào tiềm thức. “Chúng có thể cho bạn biết cần chú ý điều gì.”
Chẩn đoán giấc mơ
Khái niệm giấc mơ và nội dung của nó có thể báo hiệu các vấn đề sức khỏe cụ thể không được chấp nhận rộng rãi. Xem giấc mơ như công cụ hữu ích theo cách trên “đang gây tranh cãi trong các ngành y tế rộng hơn,” Deirde Leigh Barrett – nhà nghiên cứu giấc mơ tại Trường Y khoa Harvard, cựu chủ nhiệm Hiệp hội Quốc tế Nghiên cứu Giấc mơ, và là người sáng lập Ủy ban Giấc ngủ - phát biểu.
Nhưng bà và những người khác đã chỉ ra các quan sát thú vị có thể đề xuất rằng còn nhiều điều cần khám phá về giấc mơ báo bệnh, hay giấc mơ dự đoán một tình trạng bệnh trước khi bệnh được phát hiện.
Sách của Barrett mô tả hai ví dụ người có giấc mơ cảnh báo họ những điểm trên cơ thể bị ung thư. Trong một trường hợp, người nằm mơ không có ký ức trước đó về việc biết vị trí. Anh đã mơ về một con báo cắn mình ở lưng, tỉnh dậy và nhận thấy một dấu tích ở đó, rồi đi khám. Trường hợp còn lại, người nằm mơ biết vị trí nhưng đoan chắc là không có gì. Cô sau đó đã có một loạt các giấc mơ về nó, một trong số chúng có những chỉ dẫn rất rõ kêu đi kiểm tra. Vì vậy cô đã kiểm tra vị trí ấy. Kết quả đó là một khối u ác tính giai đoạn sớm.
Những giai thoại như thế này lại không nhiều, và một số chuyện đã kể quá lên. Người ta đưa ra khả năng giấc mơ có thể gợi nhắc ta phải xem xét điều ta bỏ lỡ hoặc thậm chí có thể cảnh báo ta trước khi vấn đề được phát hiện.
Barrett nhìn nhận: “Tôi nghĩ giấc mơ có thể kết nối mọi thứ trong cơ thể hay tâm trí chúng ta, theo nghĩa trộng nhất, gồm cả những thứ chúng ta còn chưa biết được.” Điều đó có thể bao gồm một tín hiệu bạn không để ý lúc còn thức. Hoặc có thể là giấc mơ đang nhận ra những phản ứng tinh tế của cơ thể khi có gì đó không ổn. Nghiên cứu của cô tiết lộ một tỷ lệ nằm mơ lớn hơn về các bệnh chậm phát như ung thư, có thể hiện hữu trong cơ thể rất lâu trước khi được phát hiện. “Tôi nghĩ những giấc mơ đó đôi lúc cho người ta biết về một căn bệnh họ chưa biết, và (trước) bất kỳ triệu chứng lâm sàng rõ rệt nào.”
Catlyle Smith, giáo sư tâm lý học danh dự của Đại học Trent tại Peterborough, Ontario, được biết đến bởi nghiên cứu đột phá về vai trò của giấc mơ đối với trí nhớ và học tập. Ông đã nghỉ hưu, nhưng vẫn tiếp tục tìm hiểu các khả năng của giấc mơ. Quyển sách “Báo mộng” của ông khám phá khả năng sử dụng giấc mơ như công cụ nhằm định hướng các quyết định, bao gồm các quyết định về sức khỏe.
Manh mối sống động
Giấc mơ báo bệnh Smith quan sát có khuynh hướng rất sống động, thường là rất cụ thể và thống nhất – người nằm mơ sẽ trải nghiệm nhiều phân đợt các chi tiết thêm vào qua thời gian. “Mấy giấc mơ loại này về cùng một chủ đề có thể được gộp chunng lại để có được thông tin đầy đủ,” ông nói, bổ sung thêm rằng cảm xúc tiêu cực trong giấc mơ có khuynh hướng mãnh liệt hơn với tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn.
“Bạn có thể mường tượng một loại lý thuyết thần kinh nào đó, trong đó một phần cơ thể hoạt động không bình thường và bằng cách nào đó có một thông điệp gửi đến bộ não đang mơ của bạn” như một lời cảnh báo trước, Smith nói. Nhưng cho đến nay chưa có giả thuyết nào được chứng minh để giải thích điều đó. “Không hề có thứ gì trong hệ thống sinh lý học truyền thống và sinh lý học thần kinh.”
Smith tiếp tục theo đuổi nghiên cứu của mình trong khi dõi theo các nghiên cứu toàn cầu có thể đưa ra manh mối về câu đố giấc mơ báo bệnh. Ông không vọng tưởng giấc mơ báo bệnh sẽ sớm trở thành một hiện tượng được chấp nhận, nhưng ông sẽ không mất ngủ vỉ nó. “Ngay cả với quan niệm giấc ngủ quan trọng hay có liên hệ gì đó với trí nhớ, thì cũng là những thứ người xưa đã thải ra.”
Nielsen, Barrett và Smith khuyến khích mọi người hãy chú ý đến giấc mơ của mình, đặc biệt là những giấc mơ hay tái diễn hoặc sống động hơn các giấc mơ khác. Chúng có thể quan trọng về mặt tượng trưng, chẳng hạn như cho thấy tình huống căng thẳng bạn cần coi sóc. Hay có thể là điều gì đó khác. “Ít nhất tôi sẽ mua vui với ý nghĩ rằng thể trạng đang diễn ra gì đó,” Barrett nói.
Dịch bởi Kenhsinhvien.vn
(Theo Discover Magazine)
(Theo Discover Magazine)
