- Tham gia
- 23/2/2012
- Bài viết
- 7.340
Người Nhật nổi tiếng là thích ngắm hoa. Cứ đến
mùa hoa đào vào mùa xuân là mọi người lại rủ nhau ngồi bên gốc cây anh
đào, vừa ngắm hoa vừa chuyện trò, uống rượu hoặc hát karaoke. Nhưng
người Nhật cũng coi mùa thu là đỉnh cao của sự hoàn mỹ và những chiếc
lá vàng, lá đỏ chính là vẻ đẹp đặc biệt của mùa thu.
Thú
thưởng ngoạn, theo dõi sự đổi màu của lá phong về mùa thu được người
Nhật gọi là “momiji gari” dịch nghĩa là “nhặt lá thu vàng”. Người Nhật
thích momiji-gari giống như thích ngắm hoa đào, tức hanami, và thông lệ
đó bắt nguồn từ cuộc sống của người dân xứ này. Đến đây vào mùa lá thay
màu, bạn sẽ cảm nhận được những nét đẹp thiên nhiên thật hấp dẫn.
Đấtnước mặt trời mọc có hai mùa đẹp nhất là mùa hoa anh đào và mùa lá đỏ.
Hoa anh đào bắt đầu nở vào mùa xuân và kéo dài cho đến đầu hè. Trong
khi đó, khi mùa thu đến khoảng từ cuối tháng chín tới giữa tháng 11,
lại là mùa rừng phong chuyển sắc từ xanh sang đỏ. Nhiều người gọi đó là
mùa lá đỏ. Phần lớn người Nhật nói rằng đây là mùa đẹp nhất trong năm.
Họ thích những khoảng thời gian này vì thời tiết ổn định, lý tưởng cho
việc đi du lịch.
Cũng như hanami, từ momiji-gari xuất hiện
trong tuyển tập thơ cổ nhất của Nhật Bản là “Manyoshu” (Vạn Diệp Tập).
Một trong những người đóng góp công sức lớn cho tuyển tập thơ nói trên,
ông Kakinomoto Hitomaro, đã sáng tác một bài thơ vào thế kỷ 7, tả những
cánh hoa đào mỏng manh trong mùa xuân và những cánh rừng lá đỏ tuyệt
đẹp của mùa thu. Sử sách cho rằng, thói quen ngắm sắc màu mùa thu khởi
đầu là một thú vui thanh nhã của giới quý tộc trong thời Heian
(794-1185) Họ đi thuyền trên ao hồ trong gia trang, vừa chơi nhạc, làm
thơ, vừa ngắm cảnh, hoặc tổ chức đi chơi trên núi để nhặt những chiếc
là sắc màu sặc sỡ. Nhưng khoảng thế kỷ 17, trong thời Edo (1603-1868),
thú vui này lan sang những người bình dân và người ta bắt đầu tổ chức
các tiệc rượu sake thịnh soạn trong khi ngắm cảnh đẹp mùa thu.
Nhật Bản là một quần đảo dài và màu lá bắt đầu thay đổi ở đảo cực bắc
Hokkaido từ cuối tháng 9, sau đó dần dần lan xuống phía nam. Khi mùa
thu đến, gần như ngày nào các chương trình truyền hình cũng đưa tin về
những nơi nổi tiếng đẹp về màu lá mùa thu, cùng những thông tin chi
tiết về thời gian và địa điểm có thể ngắm lá thu đẹp nhất. Từ các trung
tâm đô thị lớn tới những điểm có thể ngắm lá mùa thu khá tiện lợi và dễ
dàng vì tới 70% diện tích Nhật Bản là vùng núi. Vì thế trong thời gian
này, vào cuối tuần, các tuyến đường cao tốc nối thành phố với những
điểm có thể ngắm lá vàng, lá đỏ, thường bị tắc nghẽn giao thông vì quá
nhiều xe ôtô.
Từ momiji nói chung được dùng để chỉ tất cả những cây rụng lá và lá có
màu đỏ hoặc vàng, kể cả cây thích, cây sồi, cây đào, v,v… nhưng cũng để
gọi riêng cây thích bởi vẻ đẹp đặc biệt của lá cây này vào mùa thu.
Tương tự, cụm từ kusa momiji dùng để chỉ một số loại cỏ phủ trên đồi
núi mà lá cũng ngả vàng vào mùa thu.Cũng giống như những cánh hoa đào,
chỉ gặp một trận mưa hay cơn gió là tan tác, những chiếc lá vàng, lá đỏ
mùa thu có thể nhanh chóng mất màu và rụng xuống. Vẻ đẹp mong manh và
chóng tàn đó rất hợp với tính nhạy cảm của người Nhật và khiến cho
người Nhật thấy hấp dẫn.
Các bài thơ haiku và tanka của Nhật
rất hay tả cảnh lá mùa thu và thú vui ngắm lá mùa thu. Hội họa, tranh
khắc gỗ ukiyo-e và những hình thức nghệ thuật khác thường xuyên tìm
cách thể hiện vẻ đẹp lộng lẫy của mùa thu. Và có thể thấy phong tục
ngắm momiji trong các hình thức nghệ thuật sân khấu truyền thống như
kịch noh và kabuki.
Sau đây là tóm tắt nội dung một vở kịch Noh nổi tiếng có tựa đề Momiji-gari:
Một
ngày nọ, một nhà quý tộc đi săn hươu ở vùng núi thuộc xứ Shinano (nay
là tỉnh Nagano), bất chợt gặp nhiều cô gái sang trọng đang vừa uống
rượu sake, vừa ngắm lá mùa thu. Họ mời nhà quý tộc cùng tham gia, tuy
trước đó ông chưa bao giờ gặp, tiếp rượu sake cho ông, và nhảy một điệu
vũ vô cùng duyên dáng. Khi nhà quý tộc ngà ngà say và chợp mắt ngủ,
bỗng nhiên một sứ giả từ ngôi đền Hachimangu xuất hiện, nói với ông
rằng những người phụ nữ đó chính là lũ quỷ từ ngọn núi Togakushi gần
đó. Rồi sứ giả trao cho nhà quý tộc một chiếc kiếm thần để tự vệ. Nhà
quý tộc vừa choàng tỉnh giấc thì bị lũ quỷ tấn công, nhưng nhờ kiếm
thần, ông đã tiêu diệt được chúng. Và vở kịch kết thúc.
Giống như khi hoa anh đào nở rộ, vẻ đẹp tuyệt vời của màu lá mùa thu đã kích
thích cả sự cảm nhận về cái đẹp lẫn trí tưởng tượng của người Nhật. Do
vậy, hai vẻ đẹp khác nhau đó của thiên nhiên đều trở thành chủ đề trong
truyện thần thoại lẫn các vở kịch.
Những bức tranh mùa thu về những hòn đảo cùng với sự pha trộn giữa các gam
màu vàng và màu đỏ, đó cũng chính là những gam màu thường được những du
khách thăm quan chú ý đến. Mùa thu ở Nhật Bản phong cảnh trở nên tuyệt
đẹp với những hàng cây lá đỏ, nét đặc trưng “momijigari " với hình ảnh
của những lá cây gỗ thích với hương vị rất dễ chịu. Từ cuối tháng 9 đến
đầu tháng 11, đó là dịp mà chúng ta có thể bắt gặp chúng trên mọi nẻo
đường của xứ sở mặt trời mọc.
Mùa thu cũng là màu thu hoạch trái cây, đây là thời điểm thích hợp để đi du
lịch hoặc picnic. Cả gia đình có thể cùng nhau lên núi nhặt hạt dẻ hoặc
vào các vườn cây hái các loại hoa quả tươi của mùa thu như lê, hồng.
Xã hội đang ngày càng trở nên hiện đại và con người được bao bọc giữa
nhiều kỹ thuật tân tiến. Nhưng dường như khi đời sống càng trở nên tiện
nghi, con người càng cần những giây phút gần gũi với thiên nhiên. Và
phong tục ngắm lá mùa thu momiji-gari chính vì thế càng không bị biến
mất khỏi cuộc sống của người Nhật
, trên cao lộng gió
. Rừng Trường Sơn, ào ào lá đỏ
. Rừng phong thu đã nhuộm màu quan san
