- Tham gia
- 22/9/2011
- Bài viết
- 14.934
Những kinh nghiệm được đúc kết từ thực tế sẽ là bài học quý giá cho các bạn tình nguyện viên khi tham gia giúp đỡ người có HIV.
Hiện nay phong trào tình nguyện rất phát triển, và có nhiều hoạt động hướng tới những đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt như các em nhỏ có HIV tại các trung tâm, làng trẻ. Tuy nhiên, các bạn trẻ tham gia tình nguyện đôi khi chưa được trang bị đầy đủ kiến thức dẫn đến sự nghi kỵ, e ngại gây tâm lý không thoải mái, kỳ thị người có HIV, thậm chí gây nguy hiểm cho cả tình nguyện viên lẫn đối tượng khi tiếp xúc, ảnh hưởng đến chất lượng và ý nghĩa của các chương trình thiện nguyện.
Poster tuyên truyền về việc chống kỳ thị với người có HIV: "Em bị AIDS, hãy ôm em được không. Em sẽ không làm anh chị/ mọi người ốm được đâu"
Dưới đây là một số chia sẻ từ kinh nghiệm thực tế và kiến thức học hỏi của một bạn tình nguyện viên sau nhiều năm tham gia tình nguyện tiếp xúc hỗ trợ người có HIV:
1. Trước khi đi bạn không nên cắt móng tay, móng chân (khi mới cắt, móng tay móng chân thường rất sắc, dễ gây trầy xước da cho bạn và cho trẻ, nếu bạn cắt móng tay, nên dùng dũa để làm tròn chỗ cắt).
2. Nếu có các vết thương hở trên da, bạn nên dán lại bằng băng y tế urgo.
3. Bạn có thể thoải mái chơi đùa, tiếp xúc, ôm, hôn trẻ, chỉ cần lưu ý tránh tiếp xúc với các vết thương hở chảy máu (nếu có) của trẻ (nhưng thường rất hiếm).
4. Nếu như sắp đến ngày đi mà bạn có những biểu hiện như: hắt hơi, xổ mũi, đau đầu, chóng mặt, các biểu hiện của cảm cúm, viêm họng thì dù là mới có dấu hiệu hay đang bị bệnh rồi thì bạn cũng nên ở nhà.
Lý do là vì như các bạn đã biết, các em ở trung tâm có sức đề kháng rất yếu nên rất dễ bị nhiễm bệnh và nếu bị lây thì sẽ rất nặng và lâu khỏi vì vậy nếu sức khỏe của bạn không đảm bảo thì bạn hay ở nhà để nghỉ ngơi và để bảo vệ các bé.
5. Trên các website, trang mạng xã hội, blog cá nhân... có rất nhiều các chương trình thăm tặng quà cho các em nhỏ có H và trong phần thư ngỏ chương trình nêu rõ đó là chương trình dành cho đối tượng trẻ có HIV tại trung tâm A, B, C... Nhưng khi đến trung tâm, đặc biệt trước mặt các em nhỏ, các bạn cố gắng tránh những từ như Si đa, HIV, AIDS, thậm chí cả từ nói tránh là "có H".
Đôi khi nhìn thấy các tấm backdrop của các nhóm tình nguyện để lại trung tâm với dòng chữ rất lớn như "Lễ trao quà cho các em thiếu nhi có HIV/AIDS tại trung tâm...", cá nhân mình thấy không nên vì các em ở trung tâm đều biết mình mang bệnh và không cần người khác phải nhắc lại điều đau buồn đó.
6. Cái này là kiến thức cũ nhưng mình nhắc lại để các bạn yên tâm là các nghiên cứu khoa học đã đi đến kết luận bệnh nhân AIDS và người nhiễm HIV là vật chủ duy nhất truyền HIV. Không thể tự nhiễm HIV và HIV không lây qua vật chủ trung gian. Vì vậy HIV không lây nhiễm qua con đường sinh hoạt thông thường, qua các côn trùng đốt.
Muỗi đốt không lây truyền HIV
Vậy nên bạn đừng phân biệt đối xử, cách ly một cách quá mức khi tiếp xúc với người nhiễm HIV nhé. Người nhiễm HIV vẫn có quyền lao động, học tập, sinh hoạt bình thường trong cộng đồng xã hội như tất cả chúng ta.
7. Có một số bạn có đọc thông tin rằng mồ hôi, nước mắt, nước tiểu của người có H cũng có HIV và lo lắng việc tiếp xúc sẽ gây lây nhiễm.
Các nghiên cứu nghiêm túc đã kết luận, nước bọt, nước mắt, nước tiểu, mồ hôi là những dịch thể ở cơ thể người, chúng có chứa HIV, nhưng số lượng không để đủ lây nhiễm cho người khác. Vì vậy bạn yên tâm rằng ngay cả khi ôm hôn, tiếp xúc với mồ hôi, nước mắt và nước tiểu của người nhiễm HIV thì bạn cũng vẫn an toàn.
Tuy nhiên, nếu bạn thấy các dịch thể này (nước bọt, nước tiểu, nước mắt…) có lẫn máu thì phải chú ý. Khi đó, nếu cơ thể có vết xây xát, khả năng lây nhiễm có thể xảy ra.
8. Các bước “sơ cứu” khi có nghi ngờ nhiễm HIV:
- Rút kim tiêm ra khỏi cơ thể (nếu bị kim tiêm đâm).
- Rửa vết thương dưới vòi nước chảy, bóp nhẹ khu vực xung quanh vết thương để tống máu dơ. Tránh cầm máu hoặc bịt chặt vết thương và tuyệt đối không được kỳ cọ mạnh ngay vị trí vết thương vì sẽ làm vết thương lan rộng ra.
- Sát trùng vết thương bằng các dung dịch sát khuẩn như cồn 70 độ hoặc Povidone-iodine.
- Nếu bị máu hoặc dịch tiết của người nghi ngờ bị nhiễm HIV bắn vào mắt, miệng, bạn cần rửa mắt, súc miệng liên tục bằng nước muối sinh lý. Nếu không có sẵn nước muối, bạn có thể rửa mắt và súc miệng bằng nước sạch trong vòng 5 phút.
- Sau đó, bạn hãy đến ngay các cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để tiến hành các xét nghiệm cần thiết
“Sơ cứu” khi có nghi ngờ nhiễm HIV
Kết luận: Nếu có bất cứ vấn đề gì về y tế khiến bạn cảm thấy lo lắng, bất an (Ví dụ tay bạn chẳng may chảy máu, bạn tình cờ đặt tay vào chỗ bạn nghi là máu có HIV...) đừng la hét, khóc lóc hay làm gì đó kích động khiến bản thân, bạn trong nhóm và trẻ hoảng hốt. Hãy nhanh chóng báo với trưởng đoàn, đến ngay phòng y tế của trung tâm hoặc nhờ bất cán bộ trung tâm ở gần hỗ trợ.
Bạn yên tâm, kể cả bạn có bị dính máu có HIV vào vết thương hở thì bạn chỉ cần làm đúng các bước trên và đến các trung tâm y tế để được hỗ trợ xét nghiệm và phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng siêu vi.
Chúc các bạn có những chuyến đi tình nguyện ý nghĩa!
Xét nghiệm máu để kiểm tra xem đã có HIV không
- Xét nghiệm nguồn lây nhiễm (kim tiêm, người gây tai nạn…), nếu kết quả xét nghiệm âm tính thì không cần điều trị. Tuy nhiên, cần nghĩ đến khả năng người gây tai nạn là người nghi có HIV đang ở trong giai đoạn cửa sổ, các xét nghiệm chưa tìm thấy kháng thể kháng HIV trong nguồn lây nhiễm. Nếu đúng là người có HIV trong giai đoạn cửa sổ thì phải theo dõi rất sát việc xét nghiệm HIV ở cả người gây nạn và người bị nạn.
- Xét nghiệm HIV định kỳ sau 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng kể từ thời điểm bị phơi nhiễm hoặc có yếu tố nguy cơ. Nếu kết quả xét nghiệm sau 6 tháng là âm tính, có thể yên tâm rằng bạn không bị lây nhiễm HIV.
Hiện nay phong trào tình nguyện rất phát triển, và có nhiều hoạt động hướng tới những đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt như các em nhỏ có HIV tại các trung tâm, làng trẻ. Tuy nhiên, các bạn trẻ tham gia tình nguyện đôi khi chưa được trang bị đầy đủ kiến thức dẫn đến sự nghi kỵ, e ngại gây tâm lý không thoải mái, kỳ thị người có HIV, thậm chí gây nguy hiểm cho cả tình nguyện viên lẫn đối tượng khi tiếp xúc, ảnh hưởng đến chất lượng và ý nghĩa của các chương trình thiện nguyện.
Poster tuyên truyền về việc chống kỳ thị với người có HIV: "Em bị AIDS, hãy ôm em được không. Em sẽ không làm anh chị/ mọi người ốm được đâu"
Dưới đây là một số chia sẻ từ kinh nghiệm thực tế và kiến thức học hỏi của một bạn tình nguyện viên sau nhiều năm tham gia tình nguyện tiếp xúc hỗ trợ người có HIV:
1. Trước khi đi bạn không nên cắt móng tay, móng chân (khi mới cắt, móng tay móng chân thường rất sắc, dễ gây trầy xước da cho bạn và cho trẻ, nếu bạn cắt móng tay, nên dùng dũa để làm tròn chỗ cắt).
2. Nếu có các vết thương hở trên da, bạn nên dán lại bằng băng y tế urgo.
3. Bạn có thể thoải mái chơi đùa, tiếp xúc, ôm, hôn trẻ, chỉ cần lưu ý tránh tiếp xúc với các vết thương hở chảy máu (nếu có) của trẻ (nhưng thường rất hiếm).
4. Nếu như sắp đến ngày đi mà bạn có những biểu hiện như: hắt hơi, xổ mũi, đau đầu, chóng mặt, các biểu hiện của cảm cúm, viêm họng thì dù là mới có dấu hiệu hay đang bị bệnh rồi thì bạn cũng nên ở nhà.
Lý do là vì như các bạn đã biết, các em ở trung tâm có sức đề kháng rất yếu nên rất dễ bị nhiễm bệnh và nếu bị lây thì sẽ rất nặng và lâu khỏi vì vậy nếu sức khỏe của bạn không đảm bảo thì bạn hay ở nhà để nghỉ ngơi và để bảo vệ các bé.
5. Trên các website, trang mạng xã hội, blog cá nhân... có rất nhiều các chương trình thăm tặng quà cho các em nhỏ có H và trong phần thư ngỏ chương trình nêu rõ đó là chương trình dành cho đối tượng trẻ có HIV tại trung tâm A, B, C... Nhưng khi đến trung tâm, đặc biệt trước mặt các em nhỏ, các bạn cố gắng tránh những từ như Si đa, HIV, AIDS, thậm chí cả từ nói tránh là "có H".
Đôi khi nhìn thấy các tấm backdrop của các nhóm tình nguyện để lại trung tâm với dòng chữ rất lớn như "Lễ trao quà cho các em thiếu nhi có HIV/AIDS tại trung tâm...", cá nhân mình thấy không nên vì các em ở trung tâm đều biết mình mang bệnh và không cần người khác phải nhắc lại điều đau buồn đó.
6. Cái này là kiến thức cũ nhưng mình nhắc lại để các bạn yên tâm là các nghiên cứu khoa học đã đi đến kết luận bệnh nhân AIDS và người nhiễm HIV là vật chủ duy nhất truyền HIV. Không thể tự nhiễm HIV và HIV không lây qua vật chủ trung gian. Vì vậy HIV không lây nhiễm qua con đường sinh hoạt thông thường, qua các côn trùng đốt.
Muỗi đốt không lây truyền HIV
Vậy nên bạn đừng phân biệt đối xử, cách ly một cách quá mức khi tiếp xúc với người nhiễm HIV nhé. Người nhiễm HIV vẫn có quyền lao động, học tập, sinh hoạt bình thường trong cộng đồng xã hội như tất cả chúng ta.
7. Có một số bạn có đọc thông tin rằng mồ hôi, nước mắt, nước tiểu của người có H cũng có HIV và lo lắng việc tiếp xúc sẽ gây lây nhiễm.
Các nghiên cứu nghiêm túc đã kết luận, nước bọt, nước mắt, nước tiểu, mồ hôi là những dịch thể ở cơ thể người, chúng có chứa HIV, nhưng số lượng không để đủ lây nhiễm cho người khác. Vì vậy bạn yên tâm rằng ngay cả khi ôm hôn, tiếp xúc với mồ hôi, nước mắt và nước tiểu của người nhiễm HIV thì bạn cũng vẫn an toàn.
Tuy nhiên, nếu bạn thấy các dịch thể này (nước bọt, nước tiểu, nước mắt…) có lẫn máu thì phải chú ý. Khi đó, nếu cơ thể có vết xây xát, khả năng lây nhiễm có thể xảy ra.
8. Các bước “sơ cứu” khi có nghi ngờ nhiễm HIV:
- Rút kim tiêm ra khỏi cơ thể (nếu bị kim tiêm đâm).
- Rửa vết thương dưới vòi nước chảy, bóp nhẹ khu vực xung quanh vết thương để tống máu dơ. Tránh cầm máu hoặc bịt chặt vết thương và tuyệt đối không được kỳ cọ mạnh ngay vị trí vết thương vì sẽ làm vết thương lan rộng ra.
- Sát trùng vết thương bằng các dung dịch sát khuẩn như cồn 70 độ hoặc Povidone-iodine.
- Nếu bị máu hoặc dịch tiết của người nghi ngờ bị nhiễm HIV bắn vào mắt, miệng, bạn cần rửa mắt, súc miệng liên tục bằng nước muối sinh lý. Nếu không có sẵn nước muối, bạn có thể rửa mắt và súc miệng bằng nước sạch trong vòng 5 phút.
- Sau đó, bạn hãy đến ngay các cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để tiến hành các xét nghiệm cần thiết
“Sơ cứu” khi có nghi ngờ nhiễm HIV
Kết luận: Nếu có bất cứ vấn đề gì về y tế khiến bạn cảm thấy lo lắng, bất an (Ví dụ tay bạn chẳng may chảy máu, bạn tình cờ đặt tay vào chỗ bạn nghi là máu có HIV...) đừng la hét, khóc lóc hay làm gì đó kích động khiến bản thân, bạn trong nhóm và trẻ hoảng hốt. Hãy nhanh chóng báo với trưởng đoàn, đến ngay phòng y tế của trung tâm hoặc nhờ bất cán bộ trung tâm ở gần hỗ trợ.
Bạn yên tâm, kể cả bạn có bị dính máu có HIV vào vết thương hở thì bạn chỉ cần làm đúng các bước trên và đến các trung tâm y tế để được hỗ trợ xét nghiệm và phơi nhiễm HIV bằng thuốc kháng siêu vi.
Chúc các bạn có những chuyến đi tình nguyện ý nghĩa!
Xét nghiệm máu để kiểm tra xem đã có HIV không
- Xét nghiệm nguồn lây nhiễm (kim tiêm, người gây tai nạn…), nếu kết quả xét nghiệm âm tính thì không cần điều trị. Tuy nhiên, cần nghĩ đến khả năng người gây tai nạn là người nghi có HIV đang ở trong giai đoạn cửa sổ, các xét nghiệm chưa tìm thấy kháng thể kháng HIV trong nguồn lây nhiễm. Nếu đúng là người có HIV trong giai đoạn cửa sổ thì phải theo dõi rất sát việc xét nghiệm HIV ở cả người gây nạn và người bị nạn.
- Xét nghiệm HIV định kỳ sau 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng kể từ thời điểm bị phơi nhiễm hoặc có yếu tố nguy cơ. Nếu kết quả xét nghiệm sau 6 tháng là âm tính, có thể yên tâm rằng bạn không bị lây nhiễm HIV.
Theo Tiin
