Lãi Suất Là Gì? Cập Nhật Lãi Suất Mới Nhất & Cách So Sánh Hiệu Quả Năm 2025

Lãi suất ảnh hưởng lớn đến tài chính cá nhân. Tìm hiểu lãi tiết kiệm ngân hàng, lãi vay tín dụng và cách so sánh lãi suất hiệu quả năm 2025.

Lãi suất là gì và tại sao bạn cần quan tâm?​

Lãi suất là phần trăm được tính trên khoản vay hoặc khoản gửi để xác định số tiền sinh lời mà người gửi nhận được hoặc khoản chi phí mà người đi vay phải thanh toán. Dù bạn là người tiêu dùng, doanh nhân hay nhà đầu tư, thì mức lợi tức này đều ảnh hưởng trực tiếp đến ví tiền, hành vi chi tiêu và khả năng tích lũy tài sản của bạn.
Tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước đóng vai trò điều hành chính sách tiền tệ thông qua việc kiểm soát mức sinh lãi trong hệ thống. Mục tiêu của công cụ này là nhằm ổn định giá trị đồng tiền, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Do đó, mỗi sự điều chỉnh về tỷ lệ lợi tức đều có khả năng gây ra những biến động lớn trong thị trường tài chính.
Trong môi trường kinh tế hiện đại, chi phí vốn vay không chỉ là công cụ kỹ thuật tài chính mà còn là đòn bẩy vĩ mô để điều tiết cung – cầu trong nền kinh tế. Khi mức lợi nhuận kỳ vọng của các khoản đầu tư tăng, người dân có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn, giảm chi tiêu; trong khi đó, mức lợi suất thấp sẽ khuyến khích tiêu dùng và đầu tư, góp phần khôi phục sản xuất và thúc đẩy dòng vốn lưu thông.

Phân loại các loại lãi suất phổ biến​

1. Lãi suất tiết kiệm ngân hàng​

Đây là mức lợi tức bạn nhận được khi gửi tiền vào ngân hàng với một kỳ hạn xác định trước (1 tháng, 3 tháng, 12 tháng...). Đây là một hình thức đầu tư an toàn, phù hợp với những ai ưa chuộng sự ổn định, ít rủi ro và mong muốn bảo toàn vốn.
Ví dụ thực tế:
· Vietcombank kỳ hạn 12 tháng: 4,8%/năm
· BIDV kỳ hạn 6 tháng: 4,4%/năm

2. Lãi vay tín dụng​

Đây là khoản chi phí bạn phải thanh toán khi vay vốn từ ngân hàng hoặc tổ chức tài chính. Loại chi phí này thường xuất hiện trong các khoản vay mua nhà, mua xe, tiêu dùng cá nhân hoặc vay vốn kinh doanh.
· Vay tiêu dùng cá nhân: dao động từ 9% – 15%/năm
· Vay doanh nghiệp: được ưu đãi từ 6,5% – 9%/năm tùy lĩnh vực
Lãi vay tín dụng thường được áp dụng dưới hai hình thức:
· Lãi cố định: không thay đổi trong suốt thời gian vay
· Lãi thả nổi: điều chỉnh theo biến động thị trường
Người vay nên đọc kỹ hợp đồng và hỏi rõ về cách tính lãi, kỳ thanh toán cũng như điều kiện ưu đãi đi kèm trước khi ký kết.

3. Lãi suất liên ngân hàng​

Đây là mức tỷ lệ mà các ngân hàng thương mại áp dụng cho nhau khi vay mượn ngắn hạn, thường trong vòng 1–7 ngày. Chỉ số này không tác động trực tiếp tới người tiêu dùng nhưng là thước đo thanh khoản quan trọng của toàn hệ thống ngân hàng. Khi lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh, điều này có thể phản ánh sự căng thẳng dòng tiền trong hệ thống tài chính.

4. Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp​

Loại lợi tức này dành cho người mua trái phiếu do doanh nghiệp phát hành. So với gửi tiết kiệm, hình thức này thường có mức sinh lời cao hơn, tuy nhiên cũng đi kèm rủi ro lớn hơn, đặc biệt là về khả năng thanh toán gốc – lãi của doanh nghiệp.

Yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất năm 2025​

- Tỷ lệ lạm phát: Lãi suất thường tăng khi lạm phát tăng để giảm lượng tiền lưu thông. Năm 2025, Việt Nam đặt mục tiêu giữ lạm phát ở mức dưới 4%.​

- Chính sách tiền tệ: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thể sử dụng tỷ suất lợi nhuận điều hành như một công cụ để khuyến khích hoặc kiềm chế tăng trưởng tín dụng.​

- Tăng trưởng kinh tế toàn cầu: Biến động từ Mỹ, EU hay Trung Quốc đều ảnh hưởng đến dòng vốn và quyết định tỷ lệ lợi nhuận kỳ vọng tại Việt Nam.​

​

So sánh giữa các ngân hàng​

Để tối ưu hiệu quả tài chính cá nhân, bạn cần so sánh lãi suất giữa các ngân hàng, đặc biệt là:

• Lãi suất gửi tiết kiệm: chọn ngân hàng uy tín + lãi cao

· Lãi suất vay: ưu tiên ngân hàng có chính sách vay linh hoạt, hỗ trợ trả nợ trước hạn

Chiến lược tài chính cá nhân phù hợp với xu hướng​

- Gửi tiết kiệm ngắn hạn để linh hoạt​

Khi xu hướng tỷ suất sinh lời đang giảm, gửi kỳ hạn ngắn như 1–3 tháng sẽ giúp bạn tái đầu tư với lãi cao hơn khi thị trường thay đổi.

- Tận dụng vay ưu đãi đúng thời điểm​

Với người cần vốn mua nhà, xe, hoặc đầu tư, thời điểm chi phí lãi vay thấp là cơ hội tốt để vay dài hạn.

- Đa dạng hóa danh mục tài sản​

Kết hợp giữa tiết kiệm, đầu tư trái phiếu, chứng khoán và bảo hiểm sẽ giúp bạn giảm rủi ro và tối ưu hóa dòng tiền.

Cảnh báo: Lạm dụng đòn bẩy tài chính có thể phản tác dụng​

Dù mức sinh lãi thấp giúp vay dễ hơn, nhưng nếu bạn vay vượt quá khả năng trả nợ, rủi ro tài chính sẽ rất cao. Đặc biệt, lãi suất thả nổi có thể tăng nhanh trong thời gian ngắn.
Do đó phải luôn kiểm tra:
· Lãi thực trả cả kỳ hạn.
· Khả năng thu nhập hàng tháng.
· Kịch bản xấu nhất nếu lãi suất tăng 1–2%.

Lãi suất không chỉ là con số – mà là công cụ tài chính​

Hiểu rõ lãi suất giúp bạn tối ưu từng đồng trong ví. Hãy thường xuyên so sánh lãi suất trước mọi quyết định tài chính, từ gửi tiết kiệm đến vay tiêu dùng. Điều này không chỉ giúp bạn tiết kiệm mà còn là bước đệm vững chắc để làm chủ tài chính cá nhân trong năm 2025.