Giữ mát khi trời nóng

Việc giữ mát khi trời nóng quả là một thách thức gồm nhiều mặt. Khi cơ thể quá nóng do thời tiết, các nguy cơ có thể xảy ra bao gồm tình trạng mất nước và các bệnh liên quan đến nhiệt như căng thẳng do nhiệt, chuột rút do nhiệt, kiệt sức do nhiệt, thậm chí sốc nhiệt. Khi cơ thể được giữ mát, tâm trạng của bạn cũng dễ chịu hơn, vì cái nóng thường làm tăng cảm giác căng thẳng và bực bội. Ở đây có nhiều cách đơn giản và hiệu quả để giữ mát trong thời tiết nóng mà bạn có thể áp dụng.

Phương pháp 1: Ăn uống để giữ mát

1. Giữ nước cho cơ thể

Nước là yếu tố giải nhiệt rất cần thiết trong thời tiết nóng. Nước làm mát cho cơ thể, và bạn nên uống ngay cả khi không khát. Bạn có thể uống các loại nước bán trên thị trường (chẳng hạn như nước có chứa vitamin) hoặc nước uống thể thao Powerade hay Gatorade, nhưng các loại nước này thường không cần thiết, trừ khi bạn có ý định bù lại các vitamin/chất điện giải bị mất sau một hoạt động thể thao.
Cách tốt nhất để kiểm tra độ ẩm trong cơ thể là quan sát màu nước tiểu. Màu nước tiểu đậm hơn màu rơm thường là một dấu hiệu cho thấy tình trạng mất nước sắp xảy ra, và cơ thể đang cần nước.
Tránh xa các loại thức uống có đường như nước soda (kể cả loại không đường); những loại nước này làm giảm khả năng giữ nước của cơ thể. Ngoài ra, bạn cũng không nên uống các thức uống có cồn, cà phê và thức uống chứa caffeine vốn là các chất lợi tiểu tự nhiên.

2. Đừng chờ đến khi cảm thấy khát mới uống nước

Bạn cần uống nhiều nước trước khi tham gia bất cứ hoạt động nào. Nếu nhịn uống nước quá lâu, bạn có thể bị chuột rút, một dấu hiệu của bệnh lý liên quan đến nhiệt. Bạn có thể nhắc bản thân uống nước thường xuyên bằng một trong các cách sau:
Mua một chai đựng nước bền dùng được nhiều lần hoặc túi đeo bình nước mà bạn có thể đem đến mọi nơi và lấy nước ở bất cứ vòi nước nào uống được.
Đông lạnh một chai nước và đem theo khi ra ngoài. Chai nước sẽ đông cứng khi bạn rời nhà, nhưng sức nóng sẽ bắt đầu làm tan đá sau khi bạn lấy ra khỏi ngăn đông. Bọc chai nước trong khăn để ngăn ngừa nước ngưng tụ và làm ướt các vật dụng đựng trong túi.
Tải ứng dụng giúp uống nước trên điện thoại. Cài đặt lời nhắc, định lượng trong ngày, thậm chí theo dõi lần uống nước gần nhất

3. Chọn các thức ăn giải nhiệt

Thức ăn có thể làm mát cho cơ thể nếu bạn lựa chọn đúng. Bạn nên chọn rau trộn, thức ăn tươi sống, rau củ và hoa quả. Thành ngữ “mát như dưa chuột” ở đây có thể hiểu theo nghĩa đen; lượng nước trong dưa chuột chiếm gần như 100% và là nguồn cung cấp độ ẩm giúp làm mát cơ thể.[5][6] Tránh ăn thịt và các thức ăn nhiều protein vào thời gian nóng trong ngày, vì các thức ăn này tăng cường sinh nhiệt do trao đổi chất và có thể góp phần làm mất nước.
Nghe có vẻ vô lý, nhưng bạn có thể sẽ mát hơn khi ăn ớt. Ớt cay sẽ khiến bạn toát mồ hôi và đem lại cảm giác mát mẻ.
Những bữa ăn nhẹ cũng có thể giúp giảm thân nhiệt. Cơ thể sẽ phải làm việc vất vả hơn để tiêu hóa khi bạn ăn những bữa no

4. Chế biến các món ăn không cần sử dụng lò hoặc bếp

Bạn hãy chọn những món ăn không cần nấu, hoặc không cần nhiệt khi chế biến. Nếu phải nấu thức ăn, bạn nên giữ không khí mát và nhiệt độ thấp trong nhà bằng cách dùng lò vi sóng thay vì bếp hoặc lò nướng.Ví dụ, bạn có thể rã đông rau củ và hâm súp đóng hộp trong lò vi sóng thay vì đặt lên bếp nấu.
Các loại súp lạnh sẽ rất tuyệt khi trời nóng. Nếu chưa ăn các loại thực phẩm này bao giờ thì thời tiết nóng sẽ là một dịp để bạn thử! Hơn nữa, các món súp lạnh cũng thường tốt cho sức khỏe.
Làm món kem hoa quả, xi-rô đá bào, hoa quả đông lạnh, sữa chua đông lạnh và các món quà vặt đông lạnh khác để làm mát cơ thể.

Phương pháp 2: Bảo vệ cơ thể dưới nắng mặt trời

1. Tránh ánh nắng mặt trời vào thời điểm nóng nhất trong ngày

Điều bình thường này chẳng phải lúc nào cũng được mọi người nhớ đến trước sức hấp dẫn của các thú vui mùa hè, vì vậy nhắc lại cũng không thừa. Bạn cần hết sức tránh các hoạt động giữa trưa nắng, tốt nhất là hạn chế phơi nắng vào khoảng thời gian giữa 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều trong suốt những tháng nóng. Khi ở ngoài trời vào khoảng thời gian này, bạn nên càng ít ra nắng càng tốt.
Lên lịch cho các hoạt động vào buổi sáng sớm hoặc chiều muộn.
Một số người đặc biệt dễ tổn thương vì nhiệt và nên ở trong mát khi trời nóng, chẳng hạn như trẻ em, người già, người béo phì, người tóc đỏ, tóc hung và những người có vấn đề về sức khỏe.

2. Thoa kem chống nắng

Mặc dù không hẳn có tác dụng làm mát, nhưng kem chống nắng có tác dụng bảo vệ rất quan trọng trong thời tiết nóng. Ngoài cảm giác đau rát và tổn thương, tình trạng bỏng nắng có thể gây sốt và nhiều dấu hiệu mất nước khác.Nếu không được chú ý, bỏng nắng có thể dẫn đến kiệt sức do nhiệt hoặc sốc nhiệt.
Dùng kem chống nắng có chỉ số tối thiểu SPF 15. Nếu định ra ngoài trời một lúc lâu, tốt hơn là bạn nên dùng kem chống nắng SPF 30.
Thường xuyên thoa lại kem chống nắng. Theo khuyến nghị, bạn nên thoa lại kem chống nắng cách 2 tiếng một lần, nhưng nếu thường xuyên đi bơi hoặc đổ nhiều mồ hôi thì bạn cần thoa kem thường xuyên hơn.
Dùng lượng kem chống nắng tương đương khoảng 1 ly rượu để đủ thoa lên toàn bộ cơ thể.

3. Ở nơi râm mát

Bạn nên ở những nơi có bóng mát càng nhiều càng tốt. Bạn sẽ có lợi gấp đôi khi nghỉ ngơi dưới tán cây, vì cây cối nhả hơi nước vào không khí và hấp thụ nhiệt. Mặc dù bóng mát không thực sự hạ thấp nhiệt độ, nhưng việc tránh phơi nắng cũng giúp bạn cảm thấy mát hơn đến 7 độ.
Nếu có làn gió mát thổi qua, bạn có thể cảm thấy như nhiệt độ giảm thêm đến 3 độ trong bóng râm.

4. Xịt nước lên da

Nước mát sẽ giúp bạn khỏe khoắn trở lại trong thời tiết nắng nóng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có điều kiện để nhảy xuống hồ bơi. Bạn đừng quên những lựa chọn dễ tìm hơn, chẳng hạn như vòi tưới phun sương. Tắm vòi sen hoặc tắm bồn với nước mát hơn thường lệ cũng là một cách làm mát cho cơ thể.
Rót nước tinh khiết vào bình xịt và để trong tủ lạnh ở nhà hoặc ở nơi làm việc. Khi thấy quá nóng, bạn hãy xịt nước mát lên mặt hoặc cơ thể để hạ nhiệt nhanh. Rót thêm nước vào bình và giữ lạnh.
Chơi những trò chơi giúp làm mát. Bạn có thể rủ bạn bè chơi trò đuổi bắt qua các vòi tưới phun, ném những quả bóng nước hay chơi trận giả bằng súng nước.

Phương pháp 3: Chọn quần áo để giữ mát

1. Mặc quần áo mỏng

Trang phục nhẹ và rộng rãi sẽ giúp bạn mát hơn. Quần áo sáng màu thì càng tốt, vì màu sáng sẽ phản xạ nhiệt và ánh nắng mặt trời hiệu quả hơn. Quần short và áo ngắn tay cũng là lựa chọn phù hợp. Các chất liệu vải thoáng khí và hút mồ hôi là tốt nhất. Các gợi ý dưới đây có thể giúp bạn tăng tối đa khả năng giữ mát:
Vải cotton và vải lanh là các chất liệu mát và hút ẩm.
Trang phục mỏng mà ánh sáng có thể xuyên qua được là các lựa chọn tuyệt vời. Nhớ thoa kem chống nắng khi mặc quần áo mỏng, vì quần áo không đủ để bảo vệ da khỏi các tia có hại từ mặt trời.
Quần áo may bằng các chất liệu tổng hợp thường khó thoát ẩm khiến cho vải nặng thêm và dính sát vào da, đồng thời hạn chế không khí lưu thông.
Nếu làm việc ở nơi có độ ẩm khá thấp và mặc quần áo ngắn, bạn sẽ thấy dễ chịu hơn một chút. Nên cân nhắc về khả năng tiếp xúc với tia UV khi bạn lựa chọn quần áo.

2. Che đầu

Đội mũ rộng vành có thể che được đỉnh đầu và phần trên tai. Như vậy bạn sẽ mát hơn nhờ có thêm bóng râm. Chọn loại mũ có vành đủ rộng để che được cả gáy.
Mũ màu sáng có thể giúp bạn mát hơn.

3. Đi giày dép thoáng khí

Tùy vào từng hoạt động mà có các loại giày phù hợp hoặc đem lại cảm giác thoải mái hơn loại giầy khác. Ngoài các yếu tố cần lưu ý như độ nâng đỡ vòm bàn chân, độ bền và sự thoải mái, bạn cần cân nhắc chọn đôi giày thoáng khí nhất, phù hợp với hoạt động mà bạn sắp tham gia.
Tất cotton rất tốt, nhưng loại tất có khả năng kiểm soát độ ẩm còn giúp bàn chân mát hơn nữa.
Một số kiểu giày chạy bộ được thiết kế để dùng trong những tháng hè có các lỗ thông khí.
Cẩn thận nếu bạn định đi chân trần. Nhiều loại vỉa hè xây bằng vật liệu nhân tạo sẽ nóng khủng khiếp khi trời nóng và có thể làm bỏng bàn chân.

4. Ưu tiên cảm giác thoải mái hơn là thể hiện phong cách

Đeo ít trang sức hơn khi thời tiết nóng. Các đồ trang sức kim loại có thể nóng lên đáng kể và không phải là lựa chọn tốt để giữ mát. Các phụ kiện khác có thể làm quần áo nặng nề, khó thoát nhiệt và ẩm ướt.Nếu có mái tóc dài, bạn nên buộc gọn lên sao cho gió có thể thổi qua cổ áo.

Phương pháp 4: Làm cho nhà cửa mát mẻ

1. Sử dụng quạt

Mặc dù tính hiệu quả của quạt trong môi trường cực nóng và ẩm còn gây tranh cãi, nhưng một số người tin rằng quạt có hiệu quả trong môi trường có nhiệt độ 36 độ C với độ ẩm 80%, và môi trường có nhiệt độ 42 độ C với độ ẩm gần 50%.Quạt cầm tay hay quạt điện cũng đều có tác dụng làm mát nhờ hiện tượng lưu thông không khí liên tục. Bạn nên đặt quạt trong phòng làm việc hoặc khu vực nghỉ ngơi để giúp không khí lưu thông tốt và giảm tình trạng nồm ẩm trong thời tiết nóng.
Thử tự chế tạo "giàn lạnh bay hơi." Thiết bị bay hơi này có thể giảm nhiệt độ đáng kể và bao gồm nhiều dạng, từ đơn giản (chẳng hạn như bát nước mát đặt trước quạt) cho đến loại tương đối phức tạp. Chỉ với vài ống nhựa PVC, một chiếc xô, một quạt máy và vài lít nước đá, bạn có thể tạo ra làn gió mát ở nhiệt độ 4 độ C. Tuy nhiên, bạn cũng cần biết là giàn lạnh bay hơi không có tác dụng trong không khí nóng ẩm.
Quạt không phải là nguồn làm mát chính trong thời tiết cực nóng.Quạt có tác dụng tốt, nhưng chỉ khi trời không quá nóng.

2. Sử dụng máy điều hòa không khí

Nếu nhà không có máy điều hòa không khí trung tâm, bạn có thể lắp máy điều hòa cửa sổ tại một phòng trong nhà để giữ mát trong mùa hè. Ví dụ, bạn có thể lắp máy lạnh trong phòng thường sử dụng như phòng khách, bếp hoặc phòng ngủ.
Bạn nên mở máy lạnh ở nhiệt độ dễ chịu nhất để tránh hóa đơn tiền điện tăng vọt.
Đến các tòa nhà công cộng nếu nhà bạn không có máy điều hòa thích hợp. Một số địa điểm có thể tránh nóng là:
Thư viện là một nơi tuyệt vời để tận hưởng không khí mát mẻ và học thêm nhiều kiến thức mới.
Siêu thị cũng có hệ thống điều hòa không khí tốt. Nếu trời quá nóng, bạn có thể đi quanh khu bán đồ đông lạnh.

3. Đóng rèm cửa và mành cửa

Các tia nắng mặt trời sẽ chuyển thành nhiệt. Bạn nên cố gắng ngăn chặn các tia nắng chiếu vào nhà để giữ nhiệt độ ở mức thấp. Bạn có thể giảm đáng kể sức nóng và giữ mát trong phòng bằng cách khép rèm cửa, hạ mành cửa, thậm chí che chắn cửa sổ. Mái hiên cũng có hiệu quả tốt nhờ tác dụng ngăn sức nóng chiếu trực tiếp vào cửa sổ mà không chắn hết ánh sáng.

4. Hạn chế tác động của ánh nắng mặt trời trên mái nhà

Việc thay đổi màu sắc của mái nhà có thể giảm nhiệt độ trong nhà. Mái nhà có màu mát hơn thường giúp giảm nhiệt độ đáng kể trong những tháng hè. Bạn có thể sử dụng một lớp phủ để làm sáng màu mái nhà, hoặc thay mái nhà màu tối truyền thống bằng màu sáng hơn.
Nếu muốn tìm cách xử lý mái nhà đặc biệt nhằm chống nóng trong nhà, bạn hãy liên hệ với dịch vụ sửa mái nhà chuyên nghiệp và hỏi về các phương án. Có thể bạn muốn chờ cho đến khi cần thay mái nhà để thay đổi vật liệu

5. Cách nhiệt tốt

Khả năng cách nhiệt tốt hơn cũng đồng nghĩa là nhiệt độ cũng thấp hơn trong mùa hè. Bạn có thể giảm nhiệt độ trong nhà dễ dàng hơn nếu nhà được cách nhiệt tốt. Càng ít vết nứt và khe hở thông ra ngoài thì không khí trong nhà càng được giữ mát.
Đảm bảo có một lớp không khí giữa lớp cách nhiệt và mái nhà.

Phương pháp 5: Lên chiến lược chống nóng

1. Lên kế hoạch trước

Dù đang có công việc gì ở ngoài trời, bạn cũng có thể cắt giảm các hoạt động không cần thiết trong thời tiết nóng với một kế hoạch được lập sẵn. Bạn nên đặt ra thời hạn tiếp xúc với ánh nắng và dự tính các phương pháp giảm tác động của nhiệt trước khi bắt đầu hoạt động mỗi ngày. Bám sát vào hạn mức thời gian bằng cách hoàn thành những việc cần ưu tiên và làm những việc ít quan trọng khi trời mát hơn.
Khi đi dã ngoại, bạn nên nghiên cứu bản đồ ngay từ đầu ngày và tính toán đường đi thuận lợi nhất, đặc biệt là những con đường có nhiều bóng mát.
Khi đi bơi, bạn cần kiểm soát thời gian bơi trong hồ. Có thể bạn nghĩ rằng mình ít tiếp xúc với nắng do cảm giác mát mẻ trong nước, nhưng thực ra bạn có thể bị bỏng nắng nếu bơi quá lâu mà không thoa lại kem chống nắng hoặc vào nghỉ.
Nếu phải lái xe nhiều vào những ngày nóng, bạn hãy kiểm tra xe trước và đảm bảo máy điều hòa trong xe hoạt động tốt. Nếu nhận thấy nhiệt độ không lạnh như mong muốn, bạn hãy đem xe đến dịch vụ sửa chữa. Có lẽ xe của bạn bị thiếu ga.

2. Theo dõi thời tiết trong vùng hoặc cập nhật tin tức

Theo dõi dự báo thời tiết cũng là một phần trong kế hoạch chống nóng. Ở Mỹ, cục quản lý khí quyển và đại dương quốc gia có phát cảnh báo về mức độ nóng dựa trên chỉ số nhiệt. Chỉ số nhiệt sẽ cho bạn biết cảm giác ngoài trời sẽ nóng như thế nào khi một độ ẩm tương ứng kết hợp với nhiệt độ thực sự của không khí. Lưu ý rằng các chỉ số nhiệt được tính trong bóng râm và dưới điều kiện gió nhẹ. Nếu bạn ở ngoài nắng và có gió mạnh, chỉ số nhiệt có thể tăng đến 9 độ C.

3. Dành thời gian thích nghi với khí hậu nếu bạn đi đến một vùng khác

Các du khách thường mắc sai lầm là cố gắng duy trì mức hoạt động bình thường khi đến vùng khí hậu ấm hơn. Thời gian thích nghi với khí hậu có thể mất đến 10 ngày, tùy vào mức khác biệt về nhiệt độ. Thay vì tự thúc ép mình, bạn hãy dành thời gian làm quen với môi trường mới ấm hơn, và điều này cũng có nghĩa là hạn chế hoạt động thể chất cho đến khi cảm thấy dễ chịu hơn với cái nóng.
Khi đã cảm thấy thoải mái hơn trong thời tiết nóng, bạn có thể dần dần bắt đầu các hoạt động thể chất cho đến khi trở lại mức bình thường.

4. Giảm nhịp độ hoạt động trong thời tiết nóng

Hãy hoạt động chậm lại, bạn không nên thúc ép bản thân khi ngoài trời đang nóng. Bắt đầu và tiến hành từ từ, lưu ý khi bạn cảm thấy cơ thể bắt đầu bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ cao. Nghỉ ngơi là một yếu tố quan trọng khi đối phó với cái nóng quá độ. Đừng từ chối cơ hội nghỉ ngơi khi bạn cảm thấy mệt mỏi trong thời tiết nóng.
Bạn nên thực hiện những hoạt động đòi hỏi sự gắng sức vào buổi sáng hoặc chiều muộn.