- Tham gia
- 20/7/2012
- Bài viết
- 2.256
Làm sao lật đổ chính quyền ngoài vũ trụ?
Richard Hollingham
Cách trụ sở tại London của MI6 (cơ quan an ninh của Anh quốc) chỉ hai dãy phố, một nhóm 30 người đang thảo luận cách lật đổ chính phủ.
Họ không phải đang nhắm vào chính phủ Anh quốc hay bất cứ chính phủ nào trên Trái Đất, mà là một chính quyền bạo ngược trên một hành tinh khác trong tương lai.
Đây không phải là một trò đùa. Các nhà khoa học, kỹ sư, khoa học gia xã hội, triết lý gia và các nhà văn thuộc Hiệp hội Liên Hành tinh Anh Quốc (British Interplanetary Society), đóng ở London, đang nghiên cứu cách thức lật đổ các chính quyền chuyên chế ngoài hành tinh một cách nghiêm túc.
Đây là hội thảo thường niên lần thứ ba về sự tự do ngoài Trái Đất.
Phiên họp năm ngoái đã bàn về những thách thức quanh vấn đề viết hiến pháp cho một vùng định cư mới ngoài hành tinh, với kết luận rằng các vùng định cư mới cần dựa theo Hiến pháp và Đạo luật Nhân quyền Hoa Kỳ.
"Năm nay chúng tôi thảo luận về việc điều gì sẽ xảy ra nếu bạn không thích chính phủ mình đã tạo ra và muốn lật đổ nó," ông Charles Cockell, người tổ chức hội nghị và là giáo sư sinh học vũ trụ tại Đại học Edinburgh, nói.
Kết luận từ những cuộc họp này sẽ được xuất bản dưới hình thức những bài tiểu luận, làm cẩm nang cho những người đi vào vũ trụ trong tương lai.
"Chúng tôi hy vọng các cuộc thảo luận của mình sẽ giúp hình thành những ý tưởng đầu tiên về sự tự do ngoài hành tinh," ông Cockell nói.
"Chúng ta có cơ hội nghĩ về những vấn đề có thể xảy ra ở ngoài hành tinh trước khi chúng ta đặt chân đến đó."
Để hiểu hơn về vấn đề mà các nhà nghiên cứu đang thảo luận, bạn hãy thử tưởng tượng một xã hội của con người ở ngoài hành tinh.
Chẳng hạn như đó có thể là một khu định cư với khoảng vài trăm cư dân ở Sao Hỏa, cách Trái Đất 225 triệu km, bị cai trị bởi một kẻ độc tài nắm quyền kiểm soát toàn bộ hệ thống tạo oxygen.
Chính phủ ngoài hành tinh sẽ chịu trách nhiệm cung cấp tất cả các tài nguyên cần thiết để duy trì sự sống
Phản đối bất bạo động
"Hãy tưởng tượng bạn không thích chính phủ của mình và muốn làm cách mạng," Cockell nói.
"Nếu ai đó gây tổn hại đến cơ sở hạ tầng hoặc đập vỡ các cửa sổ thì lập tức oxygen có thể bị thoát ra ngoài và tất cả mọi người sẽ chết."
"Bạo lực trên vũ trụ có thể mang lại hậu quả thảm khốc hơn trên Trái Đất," ông cảnh báo.
"Vậy, làm sao bạn có thể thể hiện sự phản kháng của mình trong một môi trường mà việc chống đối bằng bạo lực có thể giết chết tất cả mọi người?"
Câu trả lời, theo Cockell, là ngăn chặn ngay từ đầu để các chế độ độc tài không được hình thành.
Điều này có thể đạt được bằng cách phổ biến các phương pháp phản đối chính phủ một cách bất bạo lực, có thể là thông qua một hệ thống giống như công đoàn trên Trái Đất, hoặc kiểm soát chính quyền thông qua báo chí và truyền thông.
"Nếu ai đó ngăn cản tự do báo chí trong môi trường ngoài hành tinh, họ sẽ gặp rắc rối lớn," ông nói.
Cơ sở hạ tầng của vùng định cư cũng có thể được thiết kế để giảm đến mức tối thiểu những thiệt hại do xung đột.
Các nguồn cung cấp không khí, nước và năng lượng có thể được đặt ở nhiều địa điểm. Không những điều này sẽ giúp giảm thiệt hại, mà còn giảm khả năng toàn bộ tài nguyên rơi vào tay một thế lực nào đó.
Tuy nhiên ngay cả với tự do báo chí và công đoàn, có những vấn đề trên vũ trụ không tồn tại ở Trái Đất, nhất là khi có sự dính líu của các công ty.
"Như chúng ta biết, các tập đoàn tư nhân cũng có thể nhẫn tâm và bạo ngược không kém gì những chính phủ tồi tệ nhất," ông Cockell nói.
"Nếu như bạn đình công, có thể sẽ có tập đoàn nào đó nói 'tốt thôi, để tôi dắt anh ra cửa ngăn không khí và anh có thể bỏ đi', và bạn chỉ còn biết đối mặt với khoảng không của vũ trụ."
Bên cạnh đó, dù các quyền tự do và quyền lao động đã có nhiều cải thiện trên Trái Đất, ít ra là ở những quốc gia dân chủ, chúng vẫn cần được điều chỉnh để thích nghi với những nơi khác.
Vũ trụ là một môi trường đặc biệt và cần phải có sự cân bằng giữa nô lệ và tự do hoàn toàn.
Một xã hội ngoài hành tinh tự do đến nỗi không ai phải làm gì thì khó có thể tồn tại được lâu.
"Chúng ta cần đạt được sự cân bằng giữa một xã hội tối ưu hóa tự do dân sự, nhưng cũng tối ưu hóa khả năng tồn tại của con người trong môi trường khắc nghiệt của vũ trụ," ông Cockell nói.
Những người định cư ngoài hành tinh có thể ngăn chặn các chế độ độc tài bằng những phương pháp ôn hòa
Biển hướng dẫn
Dù đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu chính thức thảo luận về những thách thức của đời sống ngoài hành tinh, các tác giả khoa học viễn tưởng đã nghĩ về vấn đề này nhiều thập niên qua.
Trong số những thành viên nổi tiếng nhất của Hiệp hội Liên Hành tinh Anh Quốc là ông Arthur C Clarke và có mặt trong những người tham dự kỳ họp là một trong những nhà viết truyện khoa học viễn tưởng nổi tiếng nhất ngày nay, Stephen Baxter.
Tiểu thuyết Ark mà ông Baxter viết vào năm 2010 nói về nhiều thế hệ sinh ra và lớn lên trong một con tàu vũ trụ có nhiệm vụ tìm kiếm một vùng đất mới.
"Các ứng viên cho chuyến đi vẫn còn rất trẻ, đầy sức cạnh tranh," Baxter nói, "và sau đó họ nhận ra rằng mình bị kẹt trên tàu".
"Ban đầu tất cả phải tuân theo kỷ luật quân sự, thế rồi họ lập nên một chính phủ đồng thuận. Thế nhưng chính phủ này cuối cùng cũng sụp đổ và một kẻ độc tài lên nắm quyền vì người này kiểm soát nguồn nước."
"Rồi sau đó một thế hệ giữa sinh sống rồi chết đi trên tàu và họ hình thành một văn hóa nổi loạn của thiếu niên".
"Một số người không tin rằng họ đang ở trên tàu vũ trụ mà là trong một nhà tù hoặc một cuộc thí nghiệm xã hội nào đó."
"Việc phát triển một xã hội bên trong một cái hộp là một chủ đề thú vị," ông Baxter nói.
Một trong những cuốn sách viết về cuộc cách mặt trên Mặt Trăng là cuốn 'Sự ra đời của nền Cộng hòa mới', do cây bút khoa học viễn tưởng Jack Williamson viết vào hồi thập niên 1930.
Cuốn sách viết về những căng thẳng giữa hai xã hội trên Mặt Trăng và Trái Đất.
Cuốn tiểu thuyết năm 1966 của Robert Heinlein, 'Mặt Trăng, người đàn bà cay nghiệt', thì miêu tả một nhà tù trên mặt trăng, nơi mà các quản trại là những người kiểm soát nguồn cung cấp không khí.
Đối với ông Baxter, hội nghị của Hiệp hội Liên Hành tinh Anh Quốc giúp đưa những ý tưởng khoa học viễn tưởng này vào thực tế.
"Càng tham gia nhiều bao nhiêu thì bạn sẽ càng có thêm cơ hội để đi đúng hướng bấy nhiêu," ông nói.
"Sẽ không còn lâu trước khi chúng ta có những chuyến thám hiểm xa Trái Đất dài hạn, và chúng ta cần xem xét tâm lý của những người sống trong một môi trường khép kín và xây dựng một nền văn minh dựa trên nền tảng đó."
Vào thâp niên 1930, một nền văn minh trên Mặt Trăng vẫn còn là một giấc mơ xa xôi.
Thậm chí đến năm 1966, con người vẫn còn phải chờ ba năm nữa để chứng kiến ngày nhân loại chinh phục Mặt Trăng.
Một cuộc thám hiểm dài có thể xảy ra ở thế hệ chúng ta. Nếu con người có thể định cư trên những hành tinh mới, chúng ta cần phải chuẩn bị sẵn sàng.
Bản gốc bài viết đã được đăng trên BBC Future
Richard Hollingham
- 3 tháng 7 2015
Cách trụ sở tại London của MI6 (cơ quan an ninh của Anh quốc) chỉ hai dãy phố, một nhóm 30 người đang thảo luận cách lật đổ chính phủ.
Họ không phải đang nhắm vào chính phủ Anh quốc hay bất cứ chính phủ nào trên Trái Đất, mà là một chính quyền bạo ngược trên một hành tinh khác trong tương lai.
Đây không phải là một trò đùa. Các nhà khoa học, kỹ sư, khoa học gia xã hội, triết lý gia và các nhà văn thuộc Hiệp hội Liên Hành tinh Anh Quốc (British Interplanetary Society), đóng ở London, đang nghiên cứu cách thức lật đổ các chính quyền chuyên chế ngoài hành tinh một cách nghiêm túc.
Đây là hội thảo thường niên lần thứ ba về sự tự do ngoài Trái Đất.
Phiên họp năm ngoái đã bàn về những thách thức quanh vấn đề viết hiến pháp cho một vùng định cư mới ngoài hành tinh, với kết luận rằng các vùng định cư mới cần dựa theo Hiến pháp và Đạo luật Nhân quyền Hoa Kỳ.
"Năm nay chúng tôi thảo luận về việc điều gì sẽ xảy ra nếu bạn không thích chính phủ mình đã tạo ra và muốn lật đổ nó," ông Charles Cockell, người tổ chức hội nghị và là giáo sư sinh học vũ trụ tại Đại học Edinburgh, nói.
Kết luận từ những cuộc họp này sẽ được xuất bản dưới hình thức những bài tiểu luận, làm cẩm nang cho những người đi vào vũ trụ trong tương lai.
"Chúng tôi hy vọng các cuộc thảo luận của mình sẽ giúp hình thành những ý tưởng đầu tiên về sự tự do ngoài hành tinh," ông Cockell nói.
"Chúng ta có cơ hội nghĩ về những vấn đề có thể xảy ra ở ngoài hành tinh trước khi chúng ta đặt chân đến đó."
Để hiểu hơn về vấn đề mà các nhà nghiên cứu đang thảo luận, bạn hãy thử tưởng tượng một xã hội của con người ở ngoài hành tinh.
Chẳng hạn như đó có thể là một khu định cư với khoảng vài trăm cư dân ở Sao Hỏa, cách Trái Đất 225 triệu km, bị cai trị bởi một kẻ độc tài nắm quyền kiểm soát toàn bộ hệ thống tạo oxygen.
Chính phủ ngoài hành tinh sẽ chịu trách nhiệm cung cấp tất cả các tài nguyên cần thiết để duy trì sự sống
Phản đối bất bạo động
"Hãy tưởng tượng bạn không thích chính phủ của mình và muốn làm cách mạng," Cockell nói.
"Nếu ai đó gây tổn hại đến cơ sở hạ tầng hoặc đập vỡ các cửa sổ thì lập tức oxygen có thể bị thoát ra ngoài và tất cả mọi người sẽ chết."
"Bạo lực trên vũ trụ có thể mang lại hậu quả thảm khốc hơn trên Trái Đất," ông cảnh báo.
"Vậy, làm sao bạn có thể thể hiện sự phản kháng của mình trong một môi trường mà việc chống đối bằng bạo lực có thể giết chết tất cả mọi người?"
Câu trả lời, theo Cockell, là ngăn chặn ngay từ đầu để các chế độ độc tài không được hình thành.
Điều này có thể đạt được bằng cách phổ biến các phương pháp phản đối chính phủ một cách bất bạo lực, có thể là thông qua một hệ thống giống như công đoàn trên Trái Đất, hoặc kiểm soát chính quyền thông qua báo chí và truyền thông.
"Nếu ai đó ngăn cản tự do báo chí trong môi trường ngoài hành tinh, họ sẽ gặp rắc rối lớn," ông nói.
Cơ sở hạ tầng của vùng định cư cũng có thể được thiết kế để giảm đến mức tối thiểu những thiệt hại do xung đột.
Các nguồn cung cấp không khí, nước và năng lượng có thể được đặt ở nhiều địa điểm. Không những điều này sẽ giúp giảm thiệt hại, mà còn giảm khả năng toàn bộ tài nguyên rơi vào tay một thế lực nào đó.
Tuy nhiên ngay cả với tự do báo chí và công đoàn, có những vấn đề trên vũ trụ không tồn tại ở Trái Đất, nhất là khi có sự dính líu của các công ty.
"Như chúng ta biết, các tập đoàn tư nhân cũng có thể nhẫn tâm và bạo ngược không kém gì những chính phủ tồi tệ nhất," ông Cockell nói.
"Nếu như bạn đình công, có thể sẽ có tập đoàn nào đó nói 'tốt thôi, để tôi dắt anh ra cửa ngăn không khí và anh có thể bỏ đi', và bạn chỉ còn biết đối mặt với khoảng không của vũ trụ."
Bên cạnh đó, dù các quyền tự do và quyền lao động đã có nhiều cải thiện trên Trái Đất, ít ra là ở những quốc gia dân chủ, chúng vẫn cần được điều chỉnh để thích nghi với những nơi khác.
Vũ trụ là một môi trường đặc biệt và cần phải có sự cân bằng giữa nô lệ và tự do hoàn toàn.
Một xã hội ngoài hành tinh tự do đến nỗi không ai phải làm gì thì khó có thể tồn tại được lâu.
"Chúng ta cần đạt được sự cân bằng giữa một xã hội tối ưu hóa tự do dân sự, nhưng cũng tối ưu hóa khả năng tồn tại của con người trong môi trường khắc nghiệt của vũ trụ," ông Cockell nói.
Những người định cư ngoài hành tinh có thể ngăn chặn các chế độ độc tài bằng những phương pháp ôn hòa
Biển hướng dẫn
Dù đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu chính thức thảo luận về những thách thức của đời sống ngoài hành tinh, các tác giả khoa học viễn tưởng đã nghĩ về vấn đề này nhiều thập niên qua.
Trong số những thành viên nổi tiếng nhất của Hiệp hội Liên Hành tinh Anh Quốc là ông Arthur C Clarke và có mặt trong những người tham dự kỳ họp là một trong những nhà viết truyện khoa học viễn tưởng nổi tiếng nhất ngày nay, Stephen Baxter.
Tiểu thuyết Ark mà ông Baxter viết vào năm 2010 nói về nhiều thế hệ sinh ra và lớn lên trong một con tàu vũ trụ có nhiệm vụ tìm kiếm một vùng đất mới.
"Các ứng viên cho chuyến đi vẫn còn rất trẻ, đầy sức cạnh tranh," Baxter nói, "và sau đó họ nhận ra rằng mình bị kẹt trên tàu".
"Ban đầu tất cả phải tuân theo kỷ luật quân sự, thế rồi họ lập nên một chính phủ đồng thuận. Thế nhưng chính phủ này cuối cùng cũng sụp đổ và một kẻ độc tài lên nắm quyền vì người này kiểm soát nguồn nước."
"Rồi sau đó một thế hệ giữa sinh sống rồi chết đi trên tàu và họ hình thành một văn hóa nổi loạn của thiếu niên".
"Một số người không tin rằng họ đang ở trên tàu vũ trụ mà là trong một nhà tù hoặc một cuộc thí nghiệm xã hội nào đó."
"Việc phát triển một xã hội bên trong một cái hộp là một chủ đề thú vị," ông Baxter nói.
Một trong những cuốn sách viết về cuộc cách mặt trên Mặt Trăng là cuốn 'Sự ra đời của nền Cộng hòa mới', do cây bút khoa học viễn tưởng Jack Williamson viết vào hồi thập niên 1930.
Cuốn sách viết về những căng thẳng giữa hai xã hội trên Mặt Trăng và Trái Đất.
Cuốn tiểu thuyết năm 1966 của Robert Heinlein, 'Mặt Trăng, người đàn bà cay nghiệt', thì miêu tả một nhà tù trên mặt trăng, nơi mà các quản trại là những người kiểm soát nguồn cung cấp không khí.
Đối với ông Baxter, hội nghị của Hiệp hội Liên Hành tinh Anh Quốc giúp đưa những ý tưởng khoa học viễn tưởng này vào thực tế.
"Càng tham gia nhiều bao nhiêu thì bạn sẽ càng có thêm cơ hội để đi đúng hướng bấy nhiêu," ông nói.
"Sẽ không còn lâu trước khi chúng ta có những chuyến thám hiểm xa Trái Đất dài hạn, và chúng ta cần xem xét tâm lý của những người sống trong một môi trường khép kín và xây dựng một nền văn minh dựa trên nền tảng đó."
Vào thâp niên 1930, một nền văn minh trên Mặt Trăng vẫn còn là một giấc mơ xa xôi.
Thậm chí đến năm 1966, con người vẫn còn phải chờ ba năm nữa để chứng kiến ngày nhân loại chinh phục Mặt Trăng.
Một cuộc thám hiểm dài có thể xảy ra ở thế hệ chúng ta. Nếu con người có thể định cư trên những hành tinh mới, chúng ta cần phải chuẩn bị sẵn sàng.
Bản gốc bài viết đã được đăng trên BBC Future
