- Tham gia
- 2/8/2017
- Bài viết
- 34
Nhiều bạn đọc băn khoăn về ích lợi của Visual Basic (VB), không biết có nên học VB không?
Trong lúc được bạn đọc Echíp tỉ tê những thắc mắc về lập trình, có không ít bạn băn khoăn về ích lợi của Visual Basic (VB), không biết có nên học VB không: “ở trường phổ thông em đã học Pascal, giờ nghe nói VB hay hơn, anh cho em lời khuyên”, có bạn đã biết VB rồi mà còn hỏi một câu dễ thương như vầy: “em biết Visual Basic, nhưng mà sắp tới có cái interview, nó yêu cầu: Please bring sample code of something you’ve written in the Basic Program Language, nhưng em không biết Basic Program Language để làm gì nữa??”. Vậy thì có nên chọn VB để lập trình hay không?
Ngày ấy…
Thiết nghĩ trước hết nên lật lại một chút gia phả của cái gọi là Basic Program Language.
BASIC (viết gọn từ Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code) là một họ các ngôn ngữ lập trình cấp cao. Nguyên thủy BASIC được John George Kemeny và Thomas Eugene Kurtz thiết kế vào năm 1964 với mục đích dành cho các sinh viên không chuyên về kỹ thuật dùng nó để khai thác khả năng của máy tính, và trở nên phổ biến trên máy vi tính vào cuối những năm 70, trên các máy tính gia đình vào những năm 80, rồi hiện nay đạt đến hình thái cao hơn là Microsoft Visual Basic. Các ngôn ngữ lập trình trước đó có cấu trúc ngữ pháp khó sử dụng, nên việc BASIC ra đời đã đáp ứng được các yêu cầu: dễ sử dụng đối với người mới học lập trình, nhưng vẫn có những đặc điểm cao cấp dành cho các chuyên gia; có tính tương tác và cung cấp những thông báo lỗi rõ ràng, thân thiện; không yêu cầu người sử dụng phải am hiểu phần cứng máy tính và hệ điều hành…
Năm 1975, Bill Gates và Paul Allen đã phát triển ngôn ngữ BASIC từ Altair BASIC đến MBASIC (Microsoft Basic) nằm gọn trên đĩa mềm dành cho các máy IBM-PC (cực kỳ thành công). Cũng nhờ tính cơ động nên MBASIC cũng trở thành một trong những ngôn ngữ chuẩn trên máy Apple II. Thậm chí xuất hiện những máy tính không dùng ổ đĩa mềm mà tự động khởi động vào ngay BASIC vì BASIC được cài sẵn trong các chíp ROM. Các trò chơi trên máy tính xuất hiện ngày càng nhiều nhờ BASIC.
Tính phổ biến của BASIC thể hiện qua việc rất nhiều hãng phần mềm đổ xô cho ra lò nào là BASICA, GW-BASIC, QuickBASIC của Microsoft, Turbo BASIC, PowerBASIC của Borland. Thật trớ trêu so với mục đích nguyên thủy của BASIC là một ngôn ngữ dành cho người mới bắt đầu, Microsoft đã phát triển Visual Basic (VB) như một ngôn ngữ dành cho sở thích cá nhân, và sau sự xuất hiện của phiên bản VB 3.0 nó đã được sử dụng phổ biến cho các ứng dụng doanh nghiệp.
Dựa trên ngôn ngữ BASIC, VB đã là một trong những sản phẩm đầu tiên cung cấp một môi trường lập trình đồ họa và một cách thức thiết kế giao diện mới: kéo và thả các control (ô điều khiển). Thay vì phải bận tâm về các chi thiết cú pháp lệnh, người lập trình VB có thể bổ sung một số lớn mã lệnh một cách đơn giản bằng việc kéo và thả các nút lệnh (button), các hộp thoại,… rồi xác định diện mạo cũng như cách ứng xử của chúng ứng với thao tác của người sử dụng. Gọi nôm na là lập trình xử lý tình huống. Cách này đơn giản và gần gũi với người lập trình hơn. Đôi lúc VB còn được gọi là một hệ thống RAD (Rapid Application Development) vì nó cho phép lập trình viên xây dựng nhanh chóng các ứng dụng mẫu (giống như là tạo mẫu trước để chào hàng).
Bây giờ…
Bắt nguồn từ VB, Microsoft đã phát triển Visual Basic for Applications (VBA) được bao gồm trong nhiều ứng dụng của Microsoft (quen thuộc nhất với chúng ta là bộ Microsoft Office), cũng như các sản phẩm của hãng khác như AutoCAD, WordPerfect Office 2002, ArcGIS. Tuy cũng có một vài khác biệt nho nhỏ trong cách thực thi VBA trong các ứng dụng khác nhau, nhưng hầu như là giống hệt VB6 và sử dụng chung một thư viện runtime. Như vậy, cái lợi của việc học VB6 còn ở chỗ: khỏi cần học VBA mà vẫn viết được các macro chạy trên các ứng dụng Microsoft quen thuộc như Word, Excel, Access và Power Point.
Trong lãnh vực lập trình web thì VBScript lại là ngôn ngữ mặc định dành cho Active Server Page.
Nhiều người phân vân: chọn VB6 hay C++? Nếu họ biết rằng: VB6 mạnh mẽ cũng nhờ các ActiveX, mà các ActiveX hầu hết được viết bằng C++, thì họ sẽ không ngần ngại chọn VB6. Đứng trên vai kẻ khác vẫn sướng hơn mà lị! Còn C# và VB.NET? Có người cho rằng C# mạnh hơn, tôi nghĩ người đó sẽ thay đổi quan điểm nếu đã xài qua VB.NET 2005 trở lên. Bạn có tin rằng một lập trình viên có thể giỏi C# và VB.NET như nhau không? Với môi trường ứng dụng Windows dựa trên .Net Framework, điều đó là có thể, vì sẽ không còn ranh giới về ngôn ngữ lập trình nữa.
Khi được hỏi vì sao Pascal còn được dạy trong các trường phổ thông (dưới dạng Turbo Pascal for DOS), có giáo viên bảo rằng trên nói sao thì dưới làm vậy, có giáo viên ra vẻ am hiểu hơn mà rằng “Pascal được Niklaus Wirth phát triển vào năm 1970, là ngôn ngữ được hướng để dùng trong giảng dạy về lập trình có cấu trúc”. Tôi đã từng giảng dạy lập trình VBA cho những người chỉ biết Access căn bản mà chẳng gặp một trở ngại nào. Có lẽ các giáo viên phổ thông không để ý đến một điểm quan trọng: xu hướng lập trình bây giờ thiên về xử lý tình huống, thiên đối tượng. Bản thân khái niệm xử lý tình huống cũng mang tính cấu trúc rồi! Việc tìm hiểu mã lệnh của một form được thiết kế với VB6 luôn luôn dễ dàng hơn rất nhiều so với việc đọc một chương trình Pascal trước đây. Thật kỳ lạ khi ta phải chạy Turbo Pascal for DOS trên Windows XP (hệ điều hành cho đến bây giờ vẫn thuộc loại ổn định nhất) để dạy cho con trẻ. Khổ thân Chương Can Chíp cũng đã toát mồ hôi hột dạy cho con mình lập trình với Pascal theo kiểu như vậy!
Phiên bản VB6 phát hành năm 1998 và đến tháng 3/2008 đã không còn được Microsoft hỗ trợ kỹ thuật nữa, kẻ kế nhiệm bây giờ là VB.NET. Dựa trên .Net Framework, tuy không còn tương thích với VB6 nhưng theo tôi VB.NET giờ đây làm cái gì cũng tốt cả!
Tháng 4/2008, tôi đã viết xong một ứng dụng vẽ biểu đồ thính lực cho Bệnh Viện Tai Mũi Họng Sài Gòn, trong đó có cả việc cập nhật dữ liệu vào database, có cả thiết kế giao diện thân thiện, và đặc biệt thú vị là khả năng đồ họa, in ấn cực kỳ ấn tượng, nhưng quan trọng nhất là ứng dụng được viết rất nhanh bằng VB.NET phiên bản 2005.
VB.NET theo nhận xét của nhiều người đang sử dụng VB6 thì phức tạp hơn. Theo tôi, đó chỉ là cảm giác choáng ngợp ban đầu vì VB.NET trông có vẻ hoành tráng và nhiều cái mới hơn. Bản thân tôi ban đầu cũng đã có cảm giác như vậy, VB6 vẫn chạy tốt, vẫn được việc thì từ từ rồi tính. Điều đó chẳng qua chỉ nhằm che giấu một sức ì quá lớn của thói quen mà thôi.
Với phiên bản mới nhất Visual Basic 2012, Microsoft hứa hẹn với bà con mình rằng rất dễ xài, mạnh mẽ và rất thú vị, bà con có thể lập trình web, lập trình ứng dụng trên Windows 8, Windows Phone.
CHƯƠNG CAN CHÍP/Theo E-chíp
Trong lúc được bạn đọc Echíp tỉ tê những thắc mắc về lập trình, có không ít bạn băn khoăn về ích lợi của Visual Basic (VB), không biết có nên học VB không: “ở trường phổ thông em đã học Pascal, giờ nghe nói VB hay hơn, anh cho em lời khuyên”, có bạn đã biết VB rồi mà còn hỏi một câu dễ thương như vầy: “em biết Visual Basic, nhưng mà sắp tới có cái interview, nó yêu cầu: Please bring sample code of something you’ve written in the Basic Program Language, nhưng em không biết Basic Program Language để làm gì nữa??”. Vậy thì có nên chọn VB để lập trình hay không?
Ngày ấy…
Thiết nghĩ trước hết nên lật lại một chút gia phả của cái gọi là Basic Program Language.
BASIC (viết gọn từ Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code) là một họ các ngôn ngữ lập trình cấp cao. Nguyên thủy BASIC được John George Kemeny và Thomas Eugene Kurtz thiết kế vào năm 1964 với mục đích dành cho các sinh viên không chuyên về kỹ thuật dùng nó để khai thác khả năng của máy tính, và trở nên phổ biến trên máy vi tính vào cuối những năm 70, trên các máy tính gia đình vào những năm 80, rồi hiện nay đạt đến hình thái cao hơn là Microsoft Visual Basic. Các ngôn ngữ lập trình trước đó có cấu trúc ngữ pháp khó sử dụng, nên việc BASIC ra đời đã đáp ứng được các yêu cầu: dễ sử dụng đối với người mới học lập trình, nhưng vẫn có những đặc điểm cao cấp dành cho các chuyên gia; có tính tương tác và cung cấp những thông báo lỗi rõ ràng, thân thiện; không yêu cầu người sử dụng phải am hiểu phần cứng máy tính và hệ điều hành…
Năm 1975, Bill Gates và Paul Allen đã phát triển ngôn ngữ BASIC từ Altair BASIC đến MBASIC (Microsoft Basic) nằm gọn trên đĩa mềm dành cho các máy IBM-PC (cực kỳ thành công). Cũng nhờ tính cơ động nên MBASIC cũng trở thành một trong những ngôn ngữ chuẩn trên máy Apple II. Thậm chí xuất hiện những máy tính không dùng ổ đĩa mềm mà tự động khởi động vào ngay BASIC vì BASIC được cài sẵn trong các chíp ROM. Các trò chơi trên máy tính xuất hiện ngày càng nhiều nhờ BASIC.
Tính phổ biến của BASIC thể hiện qua việc rất nhiều hãng phần mềm đổ xô cho ra lò nào là BASICA, GW-BASIC, QuickBASIC của Microsoft, Turbo BASIC, PowerBASIC của Borland. Thật trớ trêu so với mục đích nguyên thủy của BASIC là một ngôn ngữ dành cho người mới bắt đầu, Microsoft đã phát triển Visual Basic (VB) như một ngôn ngữ dành cho sở thích cá nhân, và sau sự xuất hiện của phiên bản VB 3.0 nó đã được sử dụng phổ biến cho các ứng dụng doanh nghiệp.
Dựa trên ngôn ngữ BASIC, VB đã là một trong những sản phẩm đầu tiên cung cấp một môi trường lập trình đồ họa và một cách thức thiết kế giao diện mới: kéo và thả các control (ô điều khiển). Thay vì phải bận tâm về các chi thiết cú pháp lệnh, người lập trình VB có thể bổ sung một số lớn mã lệnh một cách đơn giản bằng việc kéo và thả các nút lệnh (button), các hộp thoại,… rồi xác định diện mạo cũng như cách ứng xử của chúng ứng với thao tác của người sử dụng. Gọi nôm na là lập trình xử lý tình huống. Cách này đơn giản và gần gũi với người lập trình hơn. Đôi lúc VB còn được gọi là một hệ thống RAD (Rapid Application Development) vì nó cho phép lập trình viên xây dựng nhanh chóng các ứng dụng mẫu (giống như là tạo mẫu trước để chào hàng).
Bây giờ…
Bắt nguồn từ VB, Microsoft đã phát triển Visual Basic for Applications (VBA) được bao gồm trong nhiều ứng dụng của Microsoft (quen thuộc nhất với chúng ta là bộ Microsoft Office), cũng như các sản phẩm của hãng khác như AutoCAD, WordPerfect Office 2002, ArcGIS. Tuy cũng có một vài khác biệt nho nhỏ trong cách thực thi VBA trong các ứng dụng khác nhau, nhưng hầu như là giống hệt VB6 và sử dụng chung một thư viện runtime. Như vậy, cái lợi của việc học VB6 còn ở chỗ: khỏi cần học VBA mà vẫn viết được các macro chạy trên các ứng dụng Microsoft quen thuộc như Word, Excel, Access và Power Point.
Trong lãnh vực lập trình web thì VBScript lại là ngôn ngữ mặc định dành cho Active Server Page.
Nhiều người phân vân: chọn VB6 hay C++? Nếu họ biết rằng: VB6 mạnh mẽ cũng nhờ các ActiveX, mà các ActiveX hầu hết được viết bằng C++, thì họ sẽ không ngần ngại chọn VB6. Đứng trên vai kẻ khác vẫn sướng hơn mà lị! Còn C# và VB.NET? Có người cho rằng C# mạnh hơn, tôi nghĩ người đó sẽ thay đổi quan điểm nếu đã xài qua VB.NET 2005 trở lên. Bạn có tin rằng một lập trình viên có thể giỏi C# và VB.NET như nhau không? Với môi trường ứng dụng Windows dựa trên .Net Framework, điều đó là có thể, vì sẽ không còn ranh giới về ngôn ngữ lập trình nữa.
Khi được hỏi vì sao Pascal còn được dạy trong các trường phổ thông (dưới dạng Turbo Pascal for DOS), có giáo viên bảo rằng trên nói sao thì dưới làm vậy, có giáo viên ra vẻ am hiểu hơn mà rằng “Pascal được Niklaus Wirth phát triển vào năm 1970, là ngôn ngữ được hướng để dùng trong giảng dạy về lập trình có cấu trúc”. Tôi đã từng giảng dạy lập trình VBA cho những người chỉ biết Access căn bản mà chẳng gặp một trở ngại nào. Có lẽ các giáo viên phổ thông không để ý đến một điểm quan trọng: xu hướng lập trình bây giờ thiên về xử lý tình huống, thiên đối tượng. Bản thân khái niệm xử lý tình huống cũng mang tính cấu trúc rồi! Việc tìm hiểu mã lệnh của một form được thiết kế với VB6 luôn luôn dễ dàng hơn rất nhiều so với việc đọc một chương trình Pascal trước đây. Thật kỳ lạ khi ta phải chạy Turbo Pascal for DOS trên Windows XP (hệ điều hành cho đến bây giờ vẫn thuộc loại ổn định nhất) để dạy cho con trẻ. Khổ thân Chương Can Chíp cũng đã toát mồ hôi hột dạy cho con mình lập trình với Pascal theo kiểu như vậy!
Phiên bản VB6 phát hành năm 1998 và đến tháng 3/2008 đã không còn được Microsoft hỗ trợ kỹ thuật nữa, kẻ kế nhiệm bây giờ là VB.NET. Dựa trên .Net Framework, tuy không còn tương thích với VB6 nhưng theo tôi VB.NET giờ đây làm cái gì cũng tốt cả!
Tháng 4/2008, tôi đã viết xong một ứng dụng vẽ biểu đồ thính lực cho Bệnh Viện Tai Mũi Họng Sài Gòn, trong đó có cả việc cập nhật dữ liệu vào database, có cả thiết kế giao diện thân thiện, và đặc biệt thú vị là khả năng đồ họa, in ấn cực kỳ ấn tượng, nhưng quan trọng nhất là ứng dụng được viết rất nhanh bằng VB.NET phiên bản 2005.
VB.NET theo nhận xét của nhiều người đang sử dụng VB6 thì phức tạp hơn. Theo tôi, đó chỉ là cảm giác choáng ngợp ban đầu vì VB.NET trông có vẻ hoành tráng và nhiều cái mới hơn. Bản thân tôi ban đầu cũng đã có cảm giác như vậy, VB6 vẫn chạy tốt, vẫn được việc thì từ từ rồi tính. Điều đó chẳng qua chỉ nhằm che giấu một sức ì quá lớn của thói quen mà thôi.
Với phiên bản mới nhất Visual Basic 2012, Microsoft hứa hẹn với bà con mình rằng rất dễ xài, mạnh mẽ và rất thú vị, bà con có thể lập trình web, lập trình ứng dụng trên Windows 8, Windows Phone.
CHƯƠNG CAN CHÍP/Theo E-chíp
