12 điều ràng buộc cho mối quan hệ bền lâu

rubi_mos2002

Thành viên thân thiết
Thành viên thân thiết
Tham gia
28/10/2011
Bài viết
824
Duy Đoàn chuyển ngữ (chiecnon.wordpress)

Lĩnh vực mà chúng ta gọi là tình yêu có lẽ là mảng khiến người ta tốn nhiều công sức nghiên cứu nhất, mà đó cũng là lĩnh vực tâm lí học ít người hiểu nhất. Một nguyên do là nhiều cuộc nghiên cứu về các mối quan hệ tình cảm lại được tiến hành trong phòng thí nghiệm chứ không phải ngoài đời thực. Thậm chí còn làm vấn đề tệ hơn khi mà nhiều người nghiên cứu về các mối quan hệ tình ái lại thực hiện dựa vào những nhóm người sẵn có dễ tiếp cận, trong đó có cả sinh viên. Mặc dù các sinh viên đó dĩ nhiên có thể có những mối quan hệ gần gũi nhưng nhiều sinh viên vẫn chưa đủ trưởng thành để tự nhận biết mình, và chưa biết hết được những gì mình muốn từ người yêu.

Có cách nào tìm hiểu lĩnh vực tình yêu tốt hơn việc đi khảo sát các chuyên gia? Không phải là các chuyên gia tâm lí học – mà là các chuyên gia đến từ những cặp đôi cưới nhau được hơn 10 năm. Một phát hiện gây ngạc nhiên của nghiên cứu này, được đăng trên tờ tập san uy tín Social Psychological and Personality Science, đã cho thấy có nhiều người vẫn còn yêu nhau sau 10 năm lấy nhau, không những thế mà nghiên cứu còn chỉ ra những yếu tố nào giúp dự đoán được tình cảm nồng nàn của họ sẽ bền lâu đến mức nào. Theo bản báo cáo năm 2012 của nhà tâm lí học K. Daniel O’Leary thuộc trường Stony Brook University và đội ngũ nghiên cứu của ông, thì các phát hiện đó đã đưa ra nét tương phản rõ ràng so với cái nhìn ảm đạm thường tình của chúng ta khi nhìn vào những cuộc hôn nhân bền lâu. Thay vì duy trì một cuộc sống tẻ nhạt, đều đều thì những cặp vợ chồng này công khai bày tỏ cảm xúc tươi vui của mình dành cho nhau bằng cả con tim nồng cháy (tôi dám nói như thế). 40 phần trăm những cặp vợ chồng sống chung hơn 10 năm khẳng định là họ “yêu nhau say đắm” – đây là mức cao nhất trong thang bậc đo lường. Khoảng 15 phần trăm đánh giá đời sống hôn nhân của họ ở mức thứ nhì trong thang bậc đo lường độ nồng nàn trong tình yêu. Có lẽ còn đáng kinh ngạc hơn nữa là những cặp vợ chồng dính với nhau suốt 30 năm hơn cũng đánh giá rất cao về đời sống hôn nhân của mình, với 40 phần trăm phụ nữ và 35 phần trăm đàn ông cho rằng họ yêu nhau rất say đắm. Rõ ràng là những cặp vợ chồng này có thể duy trì tình cảm nồng nàn ở mức cao nhất dù cho hàng chục năm trôi qua.

Cũng hiển nhiên là không phải ai cũng có cùng một cảm xúc say đắm về người bạn đời của mình. Các nhà nghiên cứu tiếp theo quay sang chuyện cố gắng dự đoán xem mối quan hệ nào sẽ có mức tình cảm say đắm mãnh liệt nhất. Những lí thuyết tâm lí học về tình yêu tập trung vào những đặc điểm tinh tuý như cảm xúc nồng nàn, sự gắn kết, mức gần gũi, những trải nghiệm ban đầu trong những mối quan hệ tình ái, nhu cầu cảm xúc, và năng lực giao tiếp. Đây tất nhiên là những điều quan trọng cần thiết để tạo sự lành mạnh cho bất kì mối quan hệ nào. Tuy nhiên, trong chuyện dự đoán mối quan hệ nào sẽ kéo dài được bền lâu, thì câu hỏi không chỉ xoay quanh về chuyện tình cảm, mà còn là một vấn đề thực tế nữa.

Nhà tâm lí học Arthur Aron, người cộng tác trong nghiên cứu này, đã tiến hành nghiên cứu trước đó để cho thấy rằng những người đắm say trong tình yêu là những người cảm thấy có một sức hút ái tình mãnh liệt, mà họ cũng là những người thích tham gia vào những hoạt động cùng nhau dạng “tự khám phá mình”, mới mẻ và nhiều thách thức. Dựa trên những phát hiện từ những nghiên cứu về chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI), các nhà nghiên cứu cũng nghĩ rằng tình yêu mãnh liệt có liên quan đến lượng dopamine cung ứng mãnh liệt, đều đặn, dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh có chức năng đưa xung lên vùng hệ thần kinh khích lệ (reward circuit) trong não bộ. Các nhà nghiên cứu không thể đo lường mức dopamine thông qua khảo sát bằng điện thoại, do vậy họ dùng các câu hỏi khai khác mức khoái cảm mà những cặp vợ chồng cảm giác được khi họ ở gần nhau.

Một vài cảnh báo về cuộc nghiên cứu có thể bạn đã biết. Đầu tiên, và cũng là quan trọng nhất, cuộc nghiên cứu được tiến hành với những cặp vợ chồng sống cùng nhau. Những cặp vợ chồng không hạnh phúc sẽ li dị và do đó không được chọn cho cuộc nghiên cứu này. Hơn hết là những cặp vợ chồng hoàn toàn đồng thuận tham gia nghiên cứu, do vậy có thể những cặp vợ chồng không hạnh phúc chỉ đơn giản là không muốn đối mặt với những câu hỏi xoay quanh về cuộc sống hôn nhân của họ – mặc dù cũng có thể là những cặp vợ chồng không hạnh phúc sẽ tận dụng cơ hội để than phiền về chồng hay vợ mình. Bằng cách này hay cách khác thì các nhà nghiên cứu tin rằng cho dù có thiên lệch, chỉ muốn tỏ vẻ thật hạnh phúc hoặc không hạnh phúc, thì cũng không làm ảnh hưởng kết quả. Họ đảm bảo điều này bằng cách đặt ra các câu hỏi tập trung vào cách hành xử và do vậy ít phụ thuộc vào sự mong muốn thiên lệch nào đó. Nghiên cứu cũng có những hạn chế rõ ràng khi chỉ tiến hành nghiên cứu ở những cặp vợ chồng khác giới tính nhau vốn không phải là đại diện cho tất cả các mối quan hệ.

Giờ thì bạn đã biết được những điểm cơ bản trong phần nghiên cứu thú vị này. Đến lúc kiểm tra thử mối quan hệ của bạn. Hãy thử xem bạn đánh giá mối quan hệ vợ chồng của mình ra sao dựa vào 12 phương diện then chốt này:

1. Nghĩ tích cực về người kia. Có được suy nghĩ tích cực về người kia tức là bạn chú tâm vào mặt tốt, chứ không phải mặt xấu, trong những đức tính và đặc điểm của người đó. Suy ngẫm về những thứ làm bạn bận tâm chỉ khiến bạn nghiêm trọng những khuyết điểm nhỏ nhoi, và như vậy sẽ khiến cho người kia của bạn càng thêm bực bội với bạn hơn những gì bạn cảm thấy về người đó. Những người quen nhau đằm thắm thường đặt cảm xúc lên hàng đầu, tức là trong số những chuyện họ san sẻ cùng nhau thì họ nhớ nhiều chuyện mình thích hơn.

2. Nghĩ về người đó khi hai người cách xa nhau. Khi bạn rời xa người đó trong một ngày, một buổi chiều hay trong một khoảng thời gian, thì bạn có quên sự hiện hữu của anh ta hay cô ta không? Người đó có mất dạng trong tâm trí bạn hay không? Nếu có thì đây là dấu hiệu cho thấy bạn không yêu người ta thật nhiều. Bạn không cần phải thở dài nhung nhớ suốt ngày, nhưng trong một lúc nào đó của một ngày làm việc bình thường thì ít nhất cũng nên chợt nhớ là người đó không ở đây ngay lúc này.

3. Khó tập trung vào công chuyện mỗi khi nghĩ về người đó. Nếu bạn có thể gạt những suy nghĩ về người đó qua một bên một cách dễ dàng, thì tức là người đó chỉ chiếm một phần nhỏ trong tầm nhận thức của bạn thôi. Khi mà đang mãi nghĩ ngợi về người yêu dấu của mình thì hẳn bạn sẽ không muốn đảm đương nhiều công việc cùng lúc. Theo nghiên cứu của O’Leary thì yếu tố này đối với đàn ông đặc biệt quan trọng.

4. Tận hưởng những hoạt động mới mẻ và đầy thử thách. Rõ ràng là những người cùng sở thích sẽ dễ đến với nhau. Dành thời gian cho nhau là điều rất quan trọng, như bạn sẽ thấy ở mục tiếp theo dưới đây, nhưng cái cách hai người dành thời gian như thế nào sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến cảm giác hài lòng về mối quan hệ của mình Trong mô hình tự mở rộng bản thân (self-expansion) của Aron, được thử nghiệm bằng nghiên cứu thực tế, cho rằng các cặp vợ chồng cải thiện tình cảm dành cho nhau của hai người khi họ dành thời gian cùng nhau khám phá những hoạt động mới mẻ và đầy thách thức. Nghiên cứu O’Leary cho rằng yếu tố này đặc biệt liên quan đến cánh đàn ông. Nếu hai người chuẩn bị chơi trò nhảy cầu (bungee) lần đầu tiên, thì điều đó sẽ có lợi cho mối quan hệ vợ chồng khi hai người cùng nhau đối diện một thử thách. Nếu không chơi trò đó thì hãy tìm một thử thách khác về mặt tinh thần để thêm gia vị vào cuộc sống thường nhật của hai người.

5. Dành thời gian cùng nhau làm gì đó. Nếu bạn yêu một người thì bạn sẽ muốn dành thời gian cho người đó, và hai người càng dành nhiều thời gian cho nhau thì tình yêu sẽ càng nảy nở thêm. Trong thời gian bên nhau, hai người nên có vài hoạt động mới lạ, mang tính thử thách như đã nói ở mục thứ tư bên trên. Tuy nhiên, thậm chí cùng nhau làm chuyện nhà nhàm chán hàng ngày cũng có thể làm cho tình yêu hai người thêm nồng nàn. Có thể bắt đầu bằng những việc như dọn dẹp phòng ốc, đó cũng là một cách vun đắp thêm cho tình cảm hai người. Nấu ăn, làm vườn, đi mua đồ, và thậm chí cả việc dọn dẹp nhà cửa cũng là những cách giúp cải thiện tình yêu hai người dành cho nhau. Theo nghiên cứu O’Leary thì đây cũng là một yếu tố khác cũng quan trọng đối với cánh đàn ông.

6. Bày tỏ tình cảm. Cảm giác được tình yêu dành cho người kia là điều qan trọng, mà bày tỏ tình cảm đó ra bên ngoài cũng là điều quan trọng không kém. Nếu chơi trò giả lơ thì quả thật không khôn ngoan khi mà mục tiêu của bạn là tạo dựng tình cảm thắm thiết giữa hai người. Mức tình cảm mà bạn bày tỏ ra không cần phức tạp hay làm quá trớn. Một cái chạm nhẹ lên vai hay hôn lên má là đủ để làm tăng lên mức độ nồng nàn trong mối quan hệ vợ chồng.

7. Bị cuốn hút vào người kia. Những đụng chạm thân mật nhẹ nhàng không chỉ làm tăng xúc cảm giữa hai người mà còn dấy lên lửa tình bên trong. Theo nghiên cứu của O’Leary thì có nhiều người cho biết vợ chồng họ vẫn yêu nhau nồng nàn và họ đều cho rằng mỗi khi vợ/chồng họ chạm vào thì cơ thể họ đều có cảm giác phản ứng lại. Điều này không có nghĩa là từ việc đụng chạm đó sẽ dẫn tới việc lao vào ngay chuyện ái ân. Cảm giác được tình cảm ấm áp rộn ràng trỗi lên trong lòng mỗi khi hai người trao nhau những cú chạm nhẹ nhàng là cũng đủ để giữ lửa tình bên trong luôn bừng cháy, chờ đến lúc thích hợp để chan hoà ái ân cùng nhau.

8. Tham gia vào chuyện ái ân. Không ngạc nhiên chút nào khi chuyện hai người ái ân chính là cách bày tỏ tình yêu nồng nàn tích cực. Hai người khi yêu thường muốn làm “ch.uyện ấy” đều đặn. Tuy nhiên, nghiên cứu của O’Leary cho thấy một phần lí do của mối liên hệ tích cực giữa t.ình d.ục và tình yêu chính là những người nào cảm thấy thật hạnh phúc trong đời sống vợ chồng thì họ đều yêu vợ/chồng của mình hơn và muốn làm “ch.uyện ấy” thường xuyên hơn. Dù nguyên do gì đi nữa thì điểm mấu chốt là hoạt động ái ân với nhau sẽ làm tăng và duy trì cảm xúc yêu đương và cả niềm hạnh phúc kéo dài trong suốt quãng đời còn lại.

9. Cảm giác hạnh phúc về nhiều mặt. Những người cảm thấy yêu đời hơn thì cũng có cảm xúc yêu thương mãnh liệt hơn dành cho người bạn đời của mình. Xét trên dữ liệu khảo sát của cuộc nghiên cứu O’Leary thì chúng tôi không thế biết được những người đang yêu thì sẽ cảm thấy hạnh phúc hoặc ngược lại (kết quả phát hiện đúng so với phụ nữ hơn là đàn ông). Tuy nhiên, phát hiện đã cho thấy rằng nếu bạn cảm thấy bản thân mình đau khổ, thì điều này dễ bộc phát ra bên ngoài và làm cho mối quan hệ vợ chồng trở nên tệ hơn. Tương tự vậy, nếu mối quan hệ vợ chồng của bạn đang gặp vấn đề, thì bạn cũng sẽ không còn cảm thấy hạnh phúc được. Dù kiểu nào đi nữa thì điều quan trọng là bạn cần tìm ra sự trợ giúp nào đó trước khi những tác động tiêu cực kia làm tinh thần bạn trĩu nặng.

10. Lúc nào cũng muốn biết vợ/chồng của mình ở đâu. Đối với cánh đàn ông, thì việc yêu đương say đắm có liên hệ với việc muốn biết người kia của mình đang ở nơi đâu. Cái này trông có vẻ như đi tò tò theo dõi người ta. Nhưng hãy xét mặt tích cực của nó, nếu bạn muốn biết vợ/chồng mình đang ở đâu thì tức là người đó luôn nằm trong tâm trí của bạn.

11. Lúc nào cũng nghĩ về vợ/chồng của bạn. Có một chút ám ảnh về người bạn đời của mình có thể sẽ là điều tích cực để tạo một tình yêu nồng nàn, ít nhất là với phụ nữ thì như vậy. Trong nghiên cứu của O’Leary thì những người phụ nữ yêu say đắm nhất lại không đặc biệt để tâm đến chuyện cần biết người chồng mình đang ở đâu. Tuy nhiên, nhìn chung họ dễ đắm chìm hơn vào suy nghĩ miên man về chồng của mình.

12. Có niềm tin yêu cuộc sống mãnh liệt. Những người nào sống ở đời bằng cả tấm lòng say mê và có xúc cảm mạnh mẽ thì cũng sẽ có những cảm xúc sâu đậm trong đời sống tình cảm vợ chồng. Nếu bạn muốn mối quan hệ vợ chồng của mình có được tình cảm nồng nàn thì hãy để cho nguồn cảm xúc của mình phát huy tác dụng trong những thú vui, những sở thích và thậm chí ở những hoạt động chính trị. Trong não bộ của bạn có một khu vực thực hiện chức năng khích lệ khi bạn thực hiện được niềm vui thích trong cuộc sống hàng ngày, và nó phản ứng tương tự vậy với tình yêu. Cảm thấy “bốc lửa” khi trải nghiệm được những mảng khác nhau trong đời sẽ chuyển hoá thành cảm giác hừng hực trong lòng khi tiếp xúc với người bạn đời của mình và theo nghiên cứu của O’Leary thì điều này dường như quan trọng đối với cánh đàn ông hơn.

Công thức để nuôi dưỡng tình yêu trong mối quan hệ gần gũi vợ chồng là một điều phức tạp vô cùng. Nghiên cứu thực hiện bởi đội ngũ của O’Leary, nhằm xác định 12 yếu tố trên, đã đưa ra chứng cứ mới cho thấy rằng những cặp vợ chồng lâu năm không chỉ chung sống hoà thuận với nhau và họ còn có thể duy trì tình cảm nồng nàn của mình trong suốt mấy chục năm. Những mối quan hệ gần gũi là điều quan trọng nhất để chúng ta cảm nhận được bản sắc của mình và là vấn đề nền tảng nhằm đáp ứng được những xúc cảm của chúng ta. Bằng cách thay đổi ý nghĩ và cách hành xử đối với những mối quan hệ này, bạn có thể giữ cho cuộc sống vợ chồng luôn tươi mới và dạt dào tình cảm trong nhiều năm.

Chuyển ngữ tại Sài-gòn
20120808

Nguồn:
Whitbourne, Susan Krauss. “The 12 Ties that Bind Long-Term Relationships.” Psychology Today, 2012:
 
×
Quay lại
Top